762 II Anestezjologia ogólna
ność obniża się po 21-dniowym przechowywaniu do 15-50% aktywności prawidłowej. Ponieważ jednak do zatrzymania krwawienia wystarcza tylko 5-20% czynnika V i 30% czynnika VIII, zmniejszona aktywność tych czynników rzadko wywołuje zaburzenia krzepnięcia.
Jeśli jednak zaburzenia krzepnięcia występują już wcześniej i są wywołane inną przyczyną, np. trombocytopenią z rozcieńczenia, to spadek stężenia czynników V i VIII może je jeszcze nasilić.
3.1.5 Sód i potas
Podczas przechowywania krwi potas wydostaje się z erytrocytów, natomiast sód przenika do przestrzeni wewnątrzkomórkowej. To przesunięcie elektrolitów wywołane jest zależnym od temperatury hamowaniem ATPazy. Stężenie potasu w przestrzeni zewnątrzkomórkowej wzrasta, a sodu maleje. Na skutek wnikania sodu oporność osmotyczna krwinek czerwonych spada. Stężenie potasu we krwi konserwowanej, w zależności od czasu jej przechowywania, może wzrosnąć powyżej 20 mEq/l. Znaczenie kliniczne - zob. pkt 5.3.5.
3.1.6 Wartości pH
Wraz z wydłużaniem się czasu przechowywania krwi, spada w niej wartość pH. Przyczyną jest niskie pH stabilizatora oraz nagromadzenie się mleczanów i pirogronianu, powstałych w procesach metabolicznych krwinek czerwonych. Duży wzrost pC02 przyczynia się również do pogłębienia kwasicy. Znaczenie kliniczne - zob. pkt 5.3.6.
3.1.7 Mikroagregaty
W preparatach pełnej krwi konserwowanej podczas przechowywania tworzą się mikroagregaty złożone ze starzejących się i ulegających rozpadowi trombocytów i leukocytów oraz z fragmentów komórkowych, fibryny, lipidów i protein. Powstawanie mikroagregatów zależy m.in. od czasu przechowywania preparatu i od pH. W kwaśnej krwi z ACD i CPD tworzenie się agregatów płytkowych rozpoczyna się 2-5 dni po pobraniu krwi, większe agregaty fibry no wo-leukocytowo-trombocytowe powstają po ok. 10 dniach. Liczba i wielkość mikroagregatów wzrasta wraz z wydłużaniem się czasu przechowywania.
Aby nie dopuścić do przedostania się mikroagregatów do krążenia biorcy, każdy preparat krwi konserwowanej należy podawać przez 170 pm filtr standardowy. Czasami cząsteczki o niewielkiej średnicy przechodzą przez filtr i przedostają się do kiwi biorcy. Mogą one poprzez wywoływanie mi-krozatorowości doprowadzać do zaburzeń funkcji, przede wszystkim płuc (ostra niewydolność płuc, względnie niewydolność oddechowa) i nerek (niewydolność nerek). Aby nie dopuszczać do przedostawania się potencjalnie szkodliwych mikroagregatów do naczyń płucnych, stosuje się mikrofiltry o wielkości porów 40 pm, zatrzymujące większość mikroagregatów. W żadnym kontrolowanym badaniu klinicznym dotychczas nie zostało jednoznacznie wykazane, czy faktycznie zastosowanie mikrofilmów zmniejsza częstość i ciężkość ostrej niewydolności oddechowej (ARDS).
Poza tym należy pamiętać o tym, że:
ł Koncentraty krwinek czerwonych bez kożuszka leukocytarno-ptytkowego z roztworem wzbogacającym nie zawierają mikroagregatów w nominalnych stężeniach. Dlatego podczas ich przetaczania nie są potrzebne żadne mikrofiltry.
W tab. 28.5 zestawiono najważniejsze zmiany zachodzące we krwi konserwowanej CPD w zależności od czasu jej przechowywania. Opisane wcześniej zmiany we krwi konserwowanej nie odgrywają zazwyczaj istotnej roli podczas przetaczania niewielkiej jej ilości. Inaczej jest jednak w masywnych przetoczeniach: w takiej sytuacji mogą wystąpić niepożądane, częściowo także groźne powikłania. Szczegóły zob. pkt 5.4.
Z krwi dawcy pozyskuje się konserwowaną krew pełną, a po rozdzieleniu preparaty krwi i pochodne osocza. Umożliwia to prowadzenie „hemoterapii dostosowanej do potrzeb”. Dzięki temu można zaoszczędzić krew pełną (niedobór dawców!) oraz zmniejszyć liczbę określonych czynników ryzyka przetaczania krwi pełnej.
Przygotowywanie preparatów za pomocą he-maferezy. W przeciwieństwie do rutynowego pobierania krwi pełnej, przy wykorzystaniu hemafe-rezy krew dawcy odprowadzana jest z użyciem krążenia pozaustrojowego do odpowiednich sępa-