868 II Anestezjologia ogólna
ne. paradoksalne ruchy oddechowe, klatka piersiowa przy wdechu zapada się, brzuch wy sklepi a i odwrotnie („kołyszący się okręt”), brak szmeru pęcherzykowego. W praktyce należy przestrzegać następującej zasady:
^ Przy całkowitym kurczu krtani pacjent nie może być wentylowany za pomocą maski.
Nieleczony kurcz krtani prowadzi do hipoksji i hi-perkapni, a objawami tego stanu są:
- sinica,
- tachykardia,
- wzrost ciśnienia tętniczego krwi.
Podczas utrzymującego się kurczu krtani po upływie kilku minut dochodzi do:
- bradykardii, zaburzeń rytmu serca, spadku ciśnienia tętniczego krwi,
- śmierci przez uduszenie (asfiksja).
Leczenie kurczu krtani musi być natychmiastowe i w pełni przemyślane. U małych dzieci z powodu małej objętości czynnościowej pojemności zalegającej działanie należy podjąć w ciągu kilku sekund. Najważniejsze czynności to:
► Szybkie usunięcie bodźca sprawczego, np. przez odessanie treści znajdującej się w gardle, usunięcie rurki ustno-gardłowej, przerwanie bodźca bólowego.
► Pogłębienie znieczulenia dożylnym podaniem szybko i krótko działającego anestetyku.
► Dostarczenie 100% tlenu przez szczelnie założoną maskę, wykonanie manewru Esmarcha.
Jeśli te działania nie spowodują w krótkim czasie ustąpienia kurczu głośni, należy zwiększyć ciśnienie podawanego tlenu przy szczelnie założonej masce. Trzeba jednak zaznaczyć, że wypuklenie się zachyłka gruszkowatego może doprowadzić niekiedy do nasilenia kurczu krtani.
Jeżeli wynik takiego postępowania jest nadal negatywny, kurcz krtani można na ogół znieść poprzez zwiotczenie mięśni szkieletowych krtani dzięki podaniu 10-20 mg sukcynylocholiny i.v. Następnie należy przejściowo zastosować u pacjenta oddech zastępczy z użyciem 100% tlenu za pomocą maski i na ogół pogłębić znieczulenie.
Jeśli nie ma do dyspozycji żadnych środków zwiotczających, to przy utrzymującym się kurczu krtani wskazane jest wykonanie konikotomii.
Kurczowi krtani można w dużym stopniu zapobiec, jeśli wstrzymana zostanie stymulacja górnych dróg oddechowych podczas zbyt płytkiego znieczulenia lub gdy wszystkie manipulacje w obrębie górnych dróg oddechowych będą przeprowadzane w znieczuleniu głębokim z jednoczesnym użyciem środków zwiotczających mięśnie albo w znieczuleniu miejscowym górnych dróg oddechowych.
Ekstubacja powinna następować albo w stanie głębokiego znieczulenia, albo gdy pacjent jest wyprowadzony ze znieczulenia, nigdy jednak w fazie pobudzenia bezpośrednio związanej z zastosowaniem anestetyków wziewnych.
Aspiracja treści żołądkowej do dróg oddechowych jest powikłaniem budzącym powszechne obawy. Występuje ono stosunkowo rzadko. Zagrożenie aspiracją występuje u wszystkich pacjentów z pełnym żołądkiem. Z tego powodu do zabiegów planowych obowiązuje okres karencji żywieniowej przez co najmniej 6-8 godz. Nie gwarantuje to całkowitego opróżnienia żołądka, ponieważ w niektórych jednostkach chorobowych czas ten jest znacznie dłuższy, a niebezpieczeństwo aspiracji istnieje nadal.
Nie ma możliwości pewnego określenia czasu, po którym żołądek może uchodzić za całkowicie opróżniony. Proces opróżniania żołądka po przyjęciu pożywienia zależy od wielu czynników. Należą do nich:
- rodzaj i ilość pokarmu,
- aktywność układu autonomicznego oraz stan emocjonalny,
- wpływ' zastosowanych leków,
- niedrożność przewodu pokarmowego, np. niedrożność jelit, kurcz odźwiernika.
Generalnie przyjmuje się, że czas opróżniania się żołądka wynosi 4-6 godz. Czas ten może ulegać zmianie, na którą wpływ mają rodzaj spożytego posiłku oraz jego objętość. Oznacza to między innymi, że im bardziej ciężko strawne pożywienie, tym dłuższa faza opróżniania. Do śmiertelnego po-