Dcrcgulacja spółdzielczości kredytowej nastąpiła w 1989 r. Banki spółdzielcze stały się bankami uniwersalnymi ze wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami. Z jednej strony, banki te były nieprzygotowane do nowych funkcji i popełniły wiele błędów w swej działalności, z drugiej zaś - nie były w stanie spełnić wymagań NBP i nadzoru j bankowego w' zakresie wielkości kapitału, wskaźnika wypłacalności, funduszu ryj zyka. obowiązkowej rezerwy. Konieczność restrukturyzacji spółdzielczości kredy-fl towej była więc spowodowana potrzebą wycofania się z rozwiązań wynikających z deregulacji - które, oprócz przyczyn ogólnogospodarczych, doprowadziły do | niewydolności w ielu banków spółdzielczych - a także koniecznością dostosowania tego sektora bankowości do wymagań unijnych.
Nowa ustawa między innymi:
- wprowadziła trzystopniową strukturę spółdzielczości kredytowej (banki I spółdzielcze, banki regionalne. Bank Gospodarki Żywnościowej);
- ograniczyła zakres usług św iadczonych przez te banki i teren, na którym działają; J
- wprowadziła rozwiązania gwarantujące wypłacalność i płynność banków spółdzielczych;
- upoważniła struktury banków spółdzielczych do sprawowania nadzoru bankowego; j
- określiła źródła finansowania strat tego sektora;
- ustanow iła, że banki spółdzielcze przekazują część swych funduszy bankom regioł nulnym nieodpłatnie, podobnie jak część depozytów (zysk banków spółdzielczych! może powstać dopiero na szczeblu banku regionalnego i tam być podzielony);
- uznała, iż za ryzyko bankowe i płynność banku nie odpowiada bank spółdzielc/yJ ale solidarnie wszystkie banki zrzeszone w banku regionalnym.
Ustawa z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich j zrzeszeniu się i bankach zrzeszających się (Dz. U. 2000. nr 119. poz. 1252) wpro*j wadziła nowe rozwiązania w zakresie spółdzielczości bankowej. Rozwiązania te j charakteryzują się większą samodzielnością banków spółdzielczych. Nastąpiła 11*1 kwidacja trójszczeblowości sektora banków społecznych. Będą działać tylko banki! spółdzielcze i banki zrzeszające. Bank spółdzielczy sam decyduje, z którym ban*J kiem się zrzesza. Ma prowadzić działalność w powiecie, w którym się znajduł je, a za zezwoleniem banku zrzeszającego - także na terenie now ych powiatów. I Może wykonywać wszystkie podstawowe czynności bankowe, a pozostałe /ul zgodą banku zrzeszającego lub upoważnieniem prezesa NBP (czynności obrotu! dewizowego).
Tendencja do ograniczania działalności banków spółdzielczych wyraża się we wprowadzeniu tzw. progów kapitałowych. Banki te miały zwiększyć swoje fundusze własne do 300 tys. euro w terminie do dnia 31 grudnia 2002 r.. do wysokości 500 tys. euro do dnia 31 grudnia 2005 r., do wysokości I min euro do dnia 31 grudnia 2007 r. (w ie gulacjach praw nych zapisano rok 2010, ale w Traktacie Akcesyjnym - rok 2(X)7 jako obow iązujący dla Polski).
niiH/ami banków zrzeszających si| banki N|)óld/iclc/r Akcjonariuszom ban 'tającego przysługuje jeden glos z ka/dei posiadanej akcji. Akcjonariusze nic flankami spółdzielczymi nu walnym zgromadzeniu akcjonariuszy nic mogą wm.4 łącznie prawa głosu z więcej niż 24% akcji.
o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym wypełnia lukę w ustawodawstwie m Jej brak był jedną z głównych przyczyn trudności systemu bankowego,
cza banków o kapitale mieszanym. Ustawa obejmuje gwarancją depozyty osób fizycznych, ale i prawnych. Gwarancje skarbu państwa obejmowały d.uł) oszczędnościowe. Rozwiązania przyjęte w tej ustawie utrzymywały SI konkurencyjną na krajowym rynku finansowym, gdyż gwarancję zachowano dla depozytów oszczędnościowych do pełnej wysokości Ml' PKO SA i BGŻ (do 1 stycznia 2000). Wysokość gwarancji dla depo nosi od listopada 2008 r. 50 tys. euro. Banki te tworzą fundusz ochro gwarantowanych w wysokości do 0.4% sumy wkładów stanowiących obliczenia rezerwy obowiązkowej. Środki te są lokowane w papierach i na żądanie Funduszu, kiedy istnieje konieczność wypłaty gwarancji, nu specjalnym rachunku BFG.
I undusz Gwarancyjny udziela także pożyczek dla banków mających w utrzymaniu płynności. Środki na ten cel wpłacają banki, które są członkami Funduszu, w formie rocznych wpłat obowiązkowych do 0.3% całkowitego wymogu kapitałowego (od 1999 r. do 2008 i w pluł pokrywał NBP).
>wym coraz w iększe znaczenie będą zdobywać instytucje puruhan realizują wiele czynności bankowych. Nie podlegają one nadzorowi l nic muszą gromadzić rezerw obowiązkowych. Działanie tych mity-dla banków sytuację dyskryminującą i staw ia je w pozycji nudo Kon-prawa bankowego na mocy Ustawy z dnia I kw ietnia 201)4 r. o mlanlr bankttwti oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. 2004. poz. 870) z.de .ulżenie outsourcingu. czyli zlecenia czynności, które nie są na|-tasadniczej działalności banków, innym wyspecjalizowanym firmom
rama budownictwa mieszkaniowego zostały uchwalone trzy ustawy, kun było umożliwienie rozwoju tej dziedziny życia gospodarczego f i Ima 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budów -lutet:kantowego oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. 1995, nr 133,
j f linia 3 r.YMo o 1997 r. o kasach oszczedno.<ciowo-budowlun\ch i w spieraniu iwu zędz/unia tut cele mieszkaniowe (Dz. U. 1997. nr 85. poz. 538). 29 sierpnia 1997 r. o lisiąt h zastawnych i bankach hipotecznych |i ł '9/, nr 140, poz. 940).
59