Ferdydurke
Witold Gombrow
Kulminacyjnym momentem ukazującym sztuczną pozę nowoczesności Młodziaków jest zaaram wane przez Józia spotkanie ich córki Żuty z Kopyrdą oraz Pimką. Józio pisze dwa listy (wcześniej pr czytał sekretną korespondencję pensjonarki z mężczyznami w różnym wieku) rzekomo w imiei dziewczyny i zaprasza ich na nocną schadzkę.
Adoratorzy przybywają nocą do pokoju Żuty. Dziewczyna jest zaskoczona, ale nie protestuje. Jó alarmuje o obecności w domu złodziei. Kopyrda i Pimko chowają się do szafy. Nadchodzi chwila triun Józia: w obecności rodziców Żuty demaskuje Kopyrdę. Młodziakowie nie wykazują szczególnego zażer wania, lecz gdy w pokoju córki odkrywają obecność profesora, ich maski nowoczesności spadają : pełnie. Rodzice są zbulwersowani Młodziak wchodzi w rolę staroświeckiego ojca i policzkuje profesc Następuje ogólny chaos, wydarzenie kończy się bijatyką, czyli „kupą” Józio wykorzystuje sytuację jć doskonały moment do ucieczki Wraz z Miętusem udają się na wieś w poszukiwaniu parobka.
Podczas wędrówki napotykają różnych chłopców wywodzących się ze wsi, jednak wygląd żadne z nich nie satysfakcjonuje Miętusa. Rozpoznaje w nich jedynie sztuczne gęby.
Docierają do dworku w Bolimowie, przywiezieni przez ciotkę Józia, Hurłecką z domu Lin, która jat samochodem rozpoznała młodzieńca, chociaż nie widziała go wiele lat. Odbywa się ceremonia urocz tego powitania gośd przez państwa Hurłeckich. Ziemiańska rodzina jest reprezentowana przez w Konstantego, ciotkę oraz ich dzieci Zygmunta i Zosię. Miętus i Józio czują się trochę nieswojo w tov rzystwie wujostwa, są traktowani jak dzieci („upupienie5 ciągle się realizuje).
Miętus próbuje nawiązać znajomość z Wałkiem, służącym i parobkiem Hurłeckich. Pragnie, £ Wałek uderzył go w twarz. Parobek nie rozumie intencji panicza z miasta Później jednak spełnia życ nie Miętusa. Wymierzony policzek ma być symbolem równości międzykłasowej i tak pożądanego pn Miętusa zbratania się.
Nietypowe zachowanie Miętałsłdego wobec parobka szybko wychodzi na jaw. Hurleccy nie są zac wołeni z takiego obrotu wydarzeń, zwłaszcza że służba zaczyna zdradzać niepożądane sekrety z ży państwa i staje się coraz bardziej pewna siebie.
Goście postanawiają, że nazajutrz opuszczą dworek w Bolimowie. Józio namawia Miętusa na uda kę w nocy. Ten nie chce odjeżdżać bez parobka Nocna wyprawa do kuchni po Walka kończy, obudzeniem państwa Hurłeckich, którzy posądzają parobka o kradzież i wymierzają mu stosowną ka Przybywają okoliczni chłopi, którzy atakują szlachtę i następuje zbiorowa bójka (zarzewie rewoliuj popularna już w powieśd „kupa”
W tej sytuacji Józio postanawia udec i zabiera ze sobą Zosię, pozorując porwanie. Zostaje vi uwięziony, całkiem świadomie, w kolejnej roli, tym razem zakochanego porywacza. Pocałunek łączy i więzi w nowej formie. Józio uświadamia sobie, że udeczka od jakiejkolwiek formy jest praktycznie i możliwa Powieść zawiera następującą konkluzję: nie ma ucieczki przed gębą, jak tylko w inną gj a przed człowiekiem schronić się można jedynie w objęcia innego człowieka. [...] Ścigajcie mnie, j chcecie. Uciekam z gębą w rękach.
Charakterystyczne cytaty, symbole, słowa-klucze
Łydka — symbol nowoczesnośd, młodośd, tężyzny fizycznej, sportu, a także sfery biologii, biot często górę nad rozumem. Łydka jest atrybutem i walorem zewnętrznym nowoczesnej pensjonarki
Gęba — to niejako etykieta człowieka wobec innych. Pełni rolę schematycznej opinii, narzucou sztucznego wizerunku, od którego bardzo trudno się uwolnić. Gęba wiąże się z określonym stylem po powania, wyrazem twarzy, mimiką, gestami, słowem — całym zachowaniem człowieka, którym ode łuje on na innych łudzi, i które inni ludzie nam narzucają. Bohaterowie Gombrowicza próbują uwi się od przyprawionej im gęby. Jest to bardzo trudne i najczęśdęj kończy się udeczką w inną formę. ,
Pupa oznacza symbol zdziecinnienia, niedojrzałośd, infantylności podporządkowania się. Jej najbardziej odporna na zniszczenie forma, ponieważ realizuje się m.in. na terenie szkoły w relae nauczyciel — uczeń i w środowisku rodzinnym (dotka Hurlecka traktuje Józia jak małego chłc
360