logopedia(mowa ) Minczkiewicz 2

Według L. Kaczmarka {19821 logopedia jest samodzielną dyscypliną naukową, gdyż ma swój przedmiot — mowę. odrębne metody badan i własny aparat pojęciowy.

Logopedia rozumiana jako nauka o kształtowaniu mowy jest dyscypliną naukową o szerokim zakresie praktycznym. Z naukowego punktu widzenia wyodrębnia się jej osiem działów:

!. Teoria mowy — stanowiąca część teorii informacji i komunikacji.

U.    Embriologia mowy — kształtowanie się mowy dzieci.

III Kształtowanie mowy u osób z zaburzeniami i wadami słuchu.

IV. Porozumiewanie sic gluchoiiiewidomych.

V.    Percepcja wypowiedzi słownych (słuchowa, wzrokowa) oraz pisanych (wzrokowa i czuciowa).

VI.    Fonetyka: artykulacyjna. akustyczna, audytywna i wizualna.

VII.    Patologia mowy — zaburzenia porozumiewania się językowego słownego i pisemnego oraz ich usuwanie.

VIII.    Kultura żywego słowo: potocznego, publicystycznego i artystycznego w śpiewie i recytacji IL. Kaczmarek 1982. s. 14(5).

Różnorodność zarówno treści teoretycznych, jak t problemów badawczych stanowiących o rozległości zainteresowań logopedii wydają się wskazywać na interdyscyplinarny jej charakter. Jak z powyższego wynika wszystkie działy logopedii koncentrują, się wokół zasadniczego przedmiotu, a więc mowy. integrując na jej płaszczyźnie treści medyczne, psychologiczne. językoznawcze, pedagogiczne, społeczne a nawet artystyczne.

Zadania logopedii można ująć w cztery zasadnicze grupy:

l Kształtowanie prawidłowej mowy u dzieci od najwcześniejszego okresu ich życia, dbanie o właściwą stymulację w początkach rozwoju mowy. by nie dopuścić do jakichkolwiek uchybień w tym zakresie. Zadania te można określić jako profilaktykę logopedyczna pamiętając wszakze. ze zasadniczy akcent należy tutaj położyć na uświadomienie rodziców i pracę służb Instytucjonalnych zajmujących się wychowaniem małych dzieci, bądź czuwających nad ich zdrowiem (poradnie D. domy małych dzieci, żłobki, przedszkola itp.).

2. Usuwanie wad i zaburzeń mowy. a w związku z tym diagnozowanie oraz opracowywanie indywidualnych programów należy do zadań logoterapii. Zadaniu te realizuje: zespól specjalistycznie przygotowanych osób. zwanych logopedami lub logoterapeutami. Logopedów przygotowują do tych. jakże trudnych zadań podyplomowe studia logopedyczne, organizowane przez ośrodki uniwersyteckie: lubelski, warszawski, gdański, krakowski i mne. Logote-iapią zajmują się logopedzi zatrudnieni w poiaduiach psychologiczno-pedagogicznych. instytutach matki I dziecka, gabinetach logopedycznych przy przedszkolach, szkołach specjalnych dla dzieci upośledzonych umysłowo w rożnym stopniu, a nawet świetlicach środowiskowych.

3. Kształtowaniem mowy u jednostek z wadami słuchu zajmuj-: się surdologopedla. Zadania związane z kształtowaniem mowy ntesłyszacych i słabo słyszących powierzano są sttrdologopcdom. Są oni zatrudniani, w poradniach rehabilitacji mowy i słuchu, funkcjonujących pod egidą Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej otaz Polskiego Związku Głuchych, w placówkach kształcenia nleslyszących i nicrłosłyszących. tak resortu oświaty i wychowania, jak tez zdrowia i opieki społecznej (przedszkoUi dla głuchych, szkoły specjalne ł ośrodki szkolno-wychowawcze dla dzieci i młodzieży nirsłyszącej)

•1 Specyficzny rodzaj zadań przyparła logopedii artystycznej. której powierza się dbałość o kulturę słowa potocznego. publicystycznego i artystycznego w śpiewie i recytacji. Zadania u- przejmują na siebie rozliczne instytucje, takie Jak domy kultury, świetlice, teatry, wyzsze uczelnie muzyczne, teatralne i filmowe oraz zakłady kształcenia nauczycieli Zadania logopedii ilustruje rycina I.

Rvę. 1 Ziui.itiia lo£->|w'lii

Tak ujęte zadania pozwalają wyodrębni.: cztery specjalizacje logojHM tyczne, a to:

—    logopedię wychowawczą - zajmującą się profilaktyką logopedyczną (mającą na celu zapobieganie zaburzeniom mowy s głosu przez właściwe kształtowanie mowy u dzieci).

—    surdologopedlę - zajmującą się kształtowaniem mowy u uicsłyszą-cycli. niedosłyszących i głuchonłewklomych.

<)