308 Choroby naczyń
POWIKŁANIA BŁASZKI MIAŻDŻYCOWE!
* Owrzodzenie
<
Zatory cholesterolowe
Zakrzep -$■ Zator
s Krwotok do blaszki -ż Zawał • b Tętniak Krwotok b Zwapnienie
Ryc. 14.2. Powikłania blaszki miażdżycowej.
]
Czynniki ryzyka. Oprócz czterech głównych czynników ryzyka rozwoju miażdżycy przedstawionych w tabeli 14.3 zalicza się tu jeszcze: wiek (im człowiek starszy, tym większe ryzyko), płeć (miażdżyca występuje częściej u mężczyzn, u kobiet częstość występowania miażdżycy rośnie dopiero po menopauzie w związku z niedoborem estrogenów), otyłość, brak aktywności fizycznej, narażenie na ciągły stres u osób z osobowością typu A, dietę bogatotłuszczową i bogatowęglowoda-nową oraz zakażenie Chlamydia pneumoniae.
Tabela 14.3. Cztery główne czynniki zwiększonego ryzyka rozwoju miażdżycy
• Hiperchołesterolemia'
• Nadciśnienie tętnicze <* Palenie papierosów
• Cukrzyca
1 Zwiększone ryzyko rozwoju miażdżycy związane jest z wysokim stężeniem LDL (ang. Iow dcnsily lipoprolein), które powstają na drodze katabolizmu VLDL (ang. very Iow density lipoprotein) i zawierają około 70% całkowitego cholesterolu. HDL (ang. high density fyjoprotein) działają ochronnie na naczynia, usuwając z nich cholesterol.
Kliniczne następstwa miażdżycy. Najważniejsze następstwa miażdżycy przedstawiono w tabeli 14.4. Miażdżyca przez lata przebiega bezobjawowo. Objawy kliniczne ujawniają się u niektórych osób w wieku średnim, a u większości - w wieku starszym. Blaszki miażdżycowe, zwężając światło tętnic i usztywniając ich ścianę, prowadzą do wzrostu oporów w krążeniu, a w następstwie do nadciśnienia tętniczego.
~~ • ■ • v. — R ^ ł - *-*
OlWcliUilICiliC Łjrpc* iiłiui.uACuó.yw.
Tabela 14.4. Najważniejsze następstwa miażdżycy
IOKALIZACJA ZMIAN miażdżycowych |
NASTĘPSTWO | |
Aorta i inne tętnice |
—» |
Nadciśnienie tętnicze |
Aorta |
—> |
Tętniak aorty |
Tętnice wieńcowe |
—> |
Zawał mięśnia sercowego |
Tętnice podkolanowe |
—> |
Zgorzel kończyny dolnej |
Tętnice mózgowe |
-> |
Rozmiękanie mózgu |
Tętnice krezkowe |
—> |
Zgorzel jelita |
Tętnice nerkowe |
-» |
Zawal nerki |
Zmiany występują u osób powyżej 50. r.ż. i najczęściej lokalizują się w tętnicy udowej, piszczelowej, promieniowej i łokciowej oraz w tętnicach macicznych. Błona wewnętrzna naczyń jest niezmieniona, dlatego nie występuje ani upośledzenie przepływu krwi, ani objawy niedokrwienia.
Morfologia. Histologicznie wyróżniamy następujące typy stwardnienia tętniczek (ryc. 14.3):
» szkliwienie tętniczek,
9 stwardnienie tętniczek w następstwie proliferacji komórek ściany naczynia,
» stwardnienie tętniczek w następstwie martwicy włóknikowatej ściany naczynia.
TĘTNICZKI
Prawidłowa
A. hyaiinica (szkliwienie)
A. hyperptastica (hiperplazja)
A. fibrinoidaa (martwica wfóknikowata)
Ryc. 14.3. Rodzaje stwardnienia tętniczek.