Obraz (44)

się jednak zmierzyć z tym wyzwaniem. Wyrzeka się swej władzy nad mężczyznami, wyprawia się w nieznane, kładąc w ten sposób podwaliny pod nowy obraz kobiety. Jeszcze raz musi porzucić znajome, bezpieczne warunki, jeszcze raz musi pójść precz w poszukiwaniu celu, jakim jest bycie silną kobietą.

Samotność w lesie

Dziewczynka bez rąk znajduje się w dzikiej kniei. Las, jak już przekonaliśmy się na początku bajki, jest symbolem nieświadomości. Fakt, że został on opisany jako wielki i dziki, wskazuje na to, że dziewczynka istotnie nawiązuje kontakt z niebezpiecznymi, niecywilizowanymi aspektami własnej psyche. Wędrówka ku nieświadomości jest równoznaczna z wyprawą w wewnętrzny świat duszy. Drogę te powinniśmy rozumieć nie tylko symbolicznie. Kobieta, która wyprawi się do lasu i podda się siłom natury, może uzyskać całkiem konkretne zdobycze. W tym kontekście Jean Shinoda Boleń powiada:

Kobiety towarzyszące Artemidzie w leśnych ostępach odkrywają, że stają się bardziej refleksyjne. Często też nawiedzają je bardziej niż dotychczas ożywione marzenia senne, to zaś powoduje, że zwracają się ku własnemu wnętrzu¹⁵.

Co z perspektywy psychologicznej dzieje się w sytuacji, gdy kobieta „wyprawia się do lasu”, czy to we własnej psychice, czy w rzeczywistości? Spotykamy tu motyw samotności, warunek wstępny spotkania z nieświadomością. Samotność wywołuje w nas nastawienie introwertyczne; pojęcie to opisuje postawę wycofania się ze świata zewnętrznego. Introwertyk to człowiek, który kieruje uwagę w znacznej mierze do wewnątrz, podczas gdy wydarzenia zewnętrzne tracą dlań na znaczeniu. W konsekwencji dochodzi do ożywienia świata wewnętrznego, uaktywnia się funkcja transcendentna, dochodzi do pobudzenia procesów samoorganizacji, o których już wspominaliśmy. Jak wcześniej, w scenie w ogrodzie, tak teraz, w samotności lasu, zjawisko to symbolizuje postać anioła troszczącego się o dziewczynkę bez rąk i o jej dziecko.

Wiemy już, że funkcja transcendentna to sprawiająca niekiedy wrażenie cudownej zdolność psyche ludzkiej do radzenia sobie w nawet najbardziej beznadziejnej sytuacji. Być może jesteśmy już gotowe do zainicjowania takiego procesu w głębi własnej duszy. Ale dotychczas w naszym życiu nie zdarzył się żaden cud, a i rozwiązania naszych problemów z mężczyznami na razie nie widać. Prawdopodobnie powinnyśmy się dowiedzieć czegoś więcej na temat możliwości zainicjowania takiego procesu w sobie. I rzeczywiście, mamy jeszcze coś do powiedzenia na ten temat.

Funkcja transcendentna

Carl Gustavjung stwierdził, że dla uaktywnienia funkcji transcendentnej konieczne jest spełnienie dwóch warunków. Po pierwsze, powinnyśmy być gotowe wytrzymać napięcie psychiczne wywołane przez sytuację kryzysową i, jak nam się często wydaje, niezrozumiałą. Po drugie, powinnyśmy umieć wprowadzić się w stan introwersji, o którym przed chwilą wspomniałam.

Wyjaśnijmy, o co w tym wszystkim chodzi. A więc, zapewne znacie z własnego doświadczenia sytuacje, w których nie bardzo wiecie, jak postąpić. Czy mamy uczynić to, czy raczej tamto? Widzimy, że zarówno „to”, jak i „tamto” mają pewne zalety, ale mają też niewątpliwe wady. Rozmowy z życzliwymi ludźmi

91