P1010308 2

Badacz istot mitycznych Serbów łużyckich, Adolf Czerny, opierając się na bogatej literaturze przedmiotu, wywodził, że dolnohiżycka „mórawa” to dusza żywego lub umarłego, wychodząca w nocy, by dręczyć (morzyć) we śnie ludzi, siadać im na piersi i dusić, a nawet ssać ich krew. Inne nazwy słowiańskie tej istoty mają po większej części ten sam pierwiastek - polskie mora, mara, zmora; ruskie mora, mara, marucha, a także kikomora. Dalszy wywód etymologiczny naprowadza na wspólnotę wyobrażeń o zmorze: „Nazwy w innych językach po większej części są pokrewne słowu dolnołużyckiemu »mórawa«. Tak na przykład niemieckie Mahr, Mahre, Mahrt, Nachtmahr i tak dalej, angielskie nightmare, francuskie cauchemar, greckie Mora”¹⁴.

Charles Nodier zatytułował swe słynne opowiadanie z 1821 roku Smarra albo Demony nocy i tak w przedmowie do pierwszego wydania uzasadniał nazwę: „Smarra to pierwotne imię złego ducha, do którego starożytni odnosili ponure zjawisko koszmaru (cauchemar). To samo słowo wyraża tę samą ideę w większości dialektów słowiańskich, u ludów, które są najbardziej narażone na tę ohydną chorobę. Mało jest rodzin morlackich, które nie byłyby przez nią męczone”¹⁵.