PICT2810

ARTYKUŁ IV.

Liczba Pieców wielkich i Dy marek , it żelaza i tam dalej.

V wielkich i Dy marek , ich początek , wydatek

Piece wielkie, w których u nas rudę topię, wystawione sę prawie wszystkie na wzór Niemieckich , których Figury znayduię się w Nauce o gatunkach rudy i t. d. Plancbe VIII. IX. Sec: 3. Dy marki nasze podobne sę odrysowaney Plan: VI. fig- z. 3. Sec: 3; zaczym pragnęcy mieć dokładne wyobrażenie części wewnętrznych i zewnętrznych będż Pieca wielkiego, będz Dy marki, niech wykład namie-nionych figur, i opisanie całey pieca budowy tamże znayduięce się, pilnie odczyta, te bowiem powtarzać, i ich części na figurach wystawiać , sędzę za rzecz mmey potrzebnę, ponieważ w namienionytn dziele obszernie sę wyrażone. Dodałem, że nasze piece prawie wszystkie na wzór Niemieckich sę wystawione, ponieważ Piec JW. Małachowskiego Referendarza Koronnego iest podobny do Francuskiego od rysowanego Plancbe I. Fig: I. 3. Scct: , a zaś Piec JW. Chrepto-wicza Podkanclerzego Litewskiego, podobny iest do Szwedzkiego, wyrażonego Plam: I. Fig: I. 4. Sect: Nauki o gatunkach rudy ; oprocz tego dwa Piece, to iest: pierwszy pod Bzinem, drugi na Kuźniakach, sę znacznie mnieysze od Niemieckich, ponieważ będęcy pod Bzincm, zowię puł Pieca , o będęcytn na Kuźniakach mówię .- iż iest czwar-tę częscię Pieca wielkiego; bioręc atoli dwa ostatnie za prawdziwe Piece, wszystkich rachuiemy 42. Dymarek zaś mamy 41.

lo poruszenia miechów bardzo często brakuie; gatunku kamienia , z którego ia daię, kro-

Gdy Piec wielki podpalę, poty w nim rudę topię, póki woda miechami robi, rudy i węgli nie brakuie, i póki zaprawa nie zepsute się; że zaś Piece nasze prawie wszystkie sę wystawione przy małych strumykach, czyli na wodach stawowych , więc pod czas su-do poruszenia miechów bardzo częsco brakuie;

do

dzey lub dłużey trwa , zaczym nasze piece rzadko dłużey nad 4°* tygodni idę; przytrafiało się wprawdzie, że niektóre szły dłużey, lecz to bywa tre funkie m, przeto w Tabelli generalney Pieców wielkich wydatek ich kładzie się> iakoby wszystkie szły 40. tygodni;