PICT6150(1)

280

Zastosowanie w badaniach strategii jakościowej pozwala na pod • wanic problemów mało znanych, które badacz bardziej przeczuw^¹¹¹⁰' o nich wie. a taka sytuacja uniemożliwia stawianie precyzyjnych hiń *!!* nie można ich bowiem formułować, jeżeli badane zagadnienie jest n'7 znane.    ^{a 0}

Hipotezy oczywiście mogą pojawiać się w trakcie badania, w f_0rm różnego rodzaju przypuszczeń, refleksji, jednak wypływają one w _mj. ^ postępu badania. Nie stanowią dla badacza kompasu, który określa kien? nek poszukiwań, lecz tworzone są a 'posteriori. Możemy mieć do czynie nia również z taką sytuacją, gdy hipoteza pojawia się jako wynik badania jakościowego'¹ i wówczas może stanowić dobry punkt wyjścia dla badań ilościowych'².

Formułowanie problemów badawczych na gruncie ilościowej metodologii naukowej obwarowane jest odpowiednimi warunkami. Owe ograniczenia powodują, że tylko niektóre pytania nurtujące badacza mogą stanowić problem, bowiem metodologia ściśle określa, co i w jaki sposób może być zbadane. W badaniach jakościowych natomiast problemy formułowane są w kategoriach ogólnych, sygnalizują jedynie zagadnienie, które chce poznać badacz a nie precyzują szczegółowych kierunków poszukiwań. W problemach nie są zawarte precyzyjne zależności, które chce poznać badacz, ponieważ zakłada on dopiero ich eksplorację, a nie przesądza a'priori o ich istnieniu. Np. badacze etnograficzni wchodząc w społeczność, którą chcą poznać stawiają sobie jedynie pytanie „co się tutaj właściwie dzieje?’*, zaś badacze fenomcnograficzni zadają sobie pytanie „jak człowiek konstruuje sobie językową wersję świata?”. Badania jakościowe podejmują zarówno problemy trudne, bądź wręcz niemożliwe do postawienia na gruncie metodologii ilościowej, np. „jak wyobraża sobie świat niewidome dziecko?*’, jak i takie problemy, które są możliwe do postawienia na gruncie metodologii ilościowej.

Jest wiele problemów pedagogicznych, które mogą być badane zarówno przy zastosowaniu strategii ilościowej, jak i jakościowej. Np. problem „Jaki wpływ ma środowisko rodzinne na sukces szkolny dziecka?" może być badany przy zastosowaniu obydwu strategii. Problem pozostaje ten

^M Por. S. Lamnck, Qualitative Sozialforschung, Bd. I. Weinhcim 1995.

' M. Lobocki zwraca uwagę, że niektórzy badacze chcieliby ograniczyć rolę Man jakościowych właśnie do funkcji „wstępu do badań ilościowych". Por. M. ł.obocki. h/^,r< wadzenie do. op. cii.

sani. lecz badany może być w różny sposób, _a ,_{Vm samu} . nie będ^ oznaczało zebranie innego rodzaju danych w^^{80 rozwi}^ podyktowany celem, j.iki stawia sobie badacz c i k , - ^rstra,egii jest inacza przyjęcie określonej strategii _z wszystkim • ^{an,a bowicm} wyłożeniami i konsekwencjami. Badaniajakościow ^{JCJ mcIodo,}°gicznvmi jittofci do odkrywania głębi zjawiska, j_eg0 wielor    ^,cpszc m°ż-

iych nieznanych wcześniej badaczowi) oraz dost „ ,^aspektóvv (także (jednostkowości. niepowtarzalności) zjawiska l /v i?^C8ania "różowości są ..miękkie", nie dają podstaw do uogólnień nlL**"* ^P°^{dCZas nichdane} &ją zarówno badacza, jak i badanych.    ' ^C°^{ne są subi}<*iywno-

Są także takie problemy, których stawianie w badania metodami ilościowymi jest mało odkrywcze pozn- ^prowadzonych rodzaj materiałów uzyskanych w trakcie takieon h-.,? ^d'T^czJ^>’ ^{zc wz}gl?du na

i-i.**"**

żcpomiędzy samymi uczniami na lekcji i przeprowadzi , ?    '•^{a lak}'

w strategii ilościowej (czyli założy przewidywane przez sieb^^⁰"' zwieje, stworzy wskaźniki, za pomocą których bedzi - i    ^aCje' "^a'

wówczas zaobserwuje jedynie lo, co wy£

*-—'*«**. ■

ada mu stęnatonnast dostrzec całej gamy relacji, których nie by. w stame prze idzicć przy konstruowaniu narzędzia obserwacji", ponieważ iest

:^SS^an° ^{b3danie ,ylk}° ^,Cg°- ^{0 C2ym} ** taLje. co S

Dobór badanych

Ponieważ w badaniach jakościowych rezygnuje się z^postulaw rep zentatywności próby (dającej prawo do tworzenia uogolmen na zebranych materiałów), a także z rzetelności (pozwą ajacejn ^ nie badania przy użyciu tego samego narzędzia) * ^{0 0 c}

" Interesujące rozważania na ten temat znaleźć można w książce.

^Iea,rze ty*'** szkolnego. Warszawa 1989.    „„_nImvanvm w tej pracy stanowi-

^{U w ,C}J kwestii istnieją także różnice pomiędzy pK <- '_{ch w jc}j„ym badaniu. Niemnie akceptującym łączenia metod jakościowyc » ^{1 L} jakościowych w jednym a badaczami zakładającymi łączenie metod ilościowyc U    • _r/ctcln0^_CK,

projekcie badawczym, którzy optują za pewną reprezentatywno. 4