v częsłoili'vości występowania. można doW •_ id, natę^n,a L.,nvkł oświatowej, wskazać na jej spccyfi^
ślaniu stopni cz> plac . wl;|ściwości badanych przedmiot^.'
Warunki pracy. ^,L. opartej na dających się policzyć Zja^. istniejące v ^dzoncj an.» .'. Jod subiektywizmu.
Wynikł u* 'J.ch.^za/wye/aj \ nic jest pozbawiona wad i słabości skachc/y P ^jowa, mimo we ,kic zjawiska związane z ksztalcc.
AW '„„clI „ g usł.lonych zasad , reguł. l>o„,i)a ona „ p®b,ei ! czv procesy psychiczne, klórc są midw, "'cm.'V syruacje wychowana * kt6rc towarzyszą procesowi cdukacyj. z)r. inc subtelne i mcP°'v“";.v j„,wawczc. które wpływają na wychowanie ! Znikają * UW),e s>1uagt cechy osobowe uczniów, na .eh zainicrcso-"ikTna rezultat tego J'™stawy. motywy postępowania, aspiracje, ftp.
lin. zdolności. '„Jldmiot badań pedagogicznych wybiega poza
;ic uwzględnia ona y> _____„,;nrrm
AKiiria 5.5. Analiza treści i wytworów działania
Informacje, jakie otrzymuje nauczyciel od uczniów podczas procesu wy-chowania są często przedmiotem analizy. Informacje te są wynikiem zarówno bezpośrednich obserwacji zachowań dzieci i młodzieży na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych, jak też i ich pracy, której efekty przejawiają się w postaci określonych wytworów działania. Wytwory te są najczęściej znacznie zróżnicowane zarówno pod względem ich rodzaju, co wynika z różnic w dojrzałości szkolnej dzieci, ich psychiki, rozwoju fizycznego, emocjonalnego czy społecznego, jak i różnic wynikających z indywidualnych cech osobowych uczniów.
Zarówno zachowania dzieci i młodzieży, jak i ich wytwory działania pełnią niezmiernie ważną rolę w pracy nauczycieli. Ich analiza znajduje szerokie zastosowanie w procesie kształcenia i wychowania. Są one traktowane jako wskaźniki rozwoju umysłowego bądź. uzewnętrznieniem ich stanów psychicznych dzieci i młodzieży, jak i wskaźniki określonych zdolności, umiejętności czy predyspozycji intelektualnych czy artystycznych. Nauczyciel nieomal codziennie obserwuje uczniów na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych, i styka się /. ich wytworami. Są nimi min. różnego rodzaju prace ręczne, rysunki, wyroby z drzewa, papieru, prace pisemne, wypracowania, wiersze, listy, opowiadania, itp. Wytwory te są przedmiotem analizy przeprowadzonej przez nauczycieli. Posiadając rysunki, prace ręczne czy inne wytwory, nauczyciel może je ocenić i dokonać porównania. Może na ich podstawie poznać zainteresowania i predyspozycje dzieci i młodzieży, poznać ich ążenia, skłonności, cele życiowe, marzenia, itp. Analiza wytworów pozwala także poznać cechy osobowe uczniów, ich pracowitość, zaradność, karność, zdolności organizacyjne, skłonności do pewnych zachowań, itp. Przeprowadzając analizę czy
„iac niektóre zachowa™ czy wytwory działania dzieci , młodztcZy. nalepy * Ti i* nic «ttv.«c ,xl/w,crc.«dbją one cechy faktycznie przejaw,ane <or'ó'v. lec/. «l tych cech jakte pragnęliby om poddać cz
JC
^'“‘/dzieci czy do ich wytworów działania należyodność arę zpew™‘rezer
"^zŚkonty 197Ó.S.12S 126],
Analiza wytworów działania może dotyczyć różnych rodzajów wytworów.
** jd, stanów psychicznych / tego względu, do określonych sposobów zaeho-
* - ializa wytworów działania
. lC poznać zdolności pisarskie dzieci czy młodzieży należy'przcprow^d/Tć C"2L zeszytów czy wypracowali uczniów, zaś chęć poznania zdolności rysun-f"‘vych nakazuje zbierać wszelkiego rodzaju rysunki czy szkice dzieci. Rodzaj ilość wytworów mających być przedmiotem analizy musi być uzależniony od
celów badawczych.
Chcąe dokonać analizy wytworów działania oraz ich interpretacji należy VN/e rozważyć, jaki rodzaj wytworów będzie ich przedmiotem i jak. rv’ będą przydatne do określenia cech osobowych jednostki.
Analiza treści jest spohobem wyprowadzania wniosków na podstawie przekazywanych przez ucznia informacji pisemnych. Do podstawowych prac pisemnych. które można wykorzystać do analizy są przede wszystkim zeszyty ucznia. Nauczyciel w oparciu o pisemne prace uczniów, dąży zazwyczaj do określenia niektórych jego cccii osobowych, takich np. jak: staranność ucznia, jego zamiłowanie do porządku, obowiązkowość, pracowitość, itp. Zeszyty mogą być przedmiotem interpretacji formalnej oraz merytorycznej.
Dokonując formalnej oceny zeszytów, należy zwrócić uwagę przede wszystkim na ich zewnętrzne cechy, w tymi głównie na: ogólny wygląd zeszytów. ich czystość, na okładkę, stan kartek, porządek w zeszycie, wyrażający sic w numerowaniu lekcji, wstawianiu daty. stosowaniu marginesów, podkreślaniu tematów, odrabianiu prac domowych, czytelność pisma. itp. [/.. Skomy 1974. s. 133]. Wszystkie te elementy mogą być wskaźnikiem postawy ucznia wobec przedmiotu, wobec obowiązków szkolnych oraz nauczycieli. Pozwalają na określenie cech osobowych ucznia, jego stosunek do pracy i obowiązków szkolnych. 0 staranności i zamiłowaniu do porządku i ładu świadczy ć będzie ni.in. wygląd zeszytu, czystość okładki, porządek w zapisach - numerowanie lekcji, posiadanie marginesu. kształt pisma. itp. O obowiązkowości, systematyczności i estetyce świadczyć będzie zapis lekcji, odrobione prace domowe, starannie napisane wypracowania, itp.
lego rodzaju formalna ocena zeszytów ma charakter pewnej diagnozy. Ważniejsza jest jednak merytoryczna ocena zeszytów odnosząca się do interpre-tacji treści zawartych we wszelkich wypracowaliiach i odrabianych pracach domowych. Interpretacja taka uzależniona będzie m.in. od tego. jakie zeszyty M/ prace pisemne będą przedmiotem analizy.
Merytoryczna ocena zeszytów z języka polskiego, może umożliwić wyprowadzenie wniosków związanych z: umiejętnością pisemnego wyrażania przez
259