Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (132)

4. Kryteria ocen przedsiębiorstwa i mierniki jego efektywności finansowej 133

cza tego wskaźnika jest ograniczona, bowiem w dużej mierze zależy od mianownika. W firmach, w których udział kapitałów własnych jest niewielki (biura podróży) zyskowność kapitałów może być bardzo wysoka. Nie świadczy to jednak wcale o randze firmy i jej bardzo dobrej kondycji finansowej.

Odmianą tego wskaźnika jest tzw. obrót aktywami - „asset turnover”. Odzwierciedla on zależność pomiędzy zaangażowanym kapitałem a poziomem sprzedaży (a nie zysku). Jeżeli zaangażowanie kapitału wynosi w firmie np. 100000 zł, a roczna sprzedaż 200000 - wartość wskaźnika wyniesie 2. Jest to tzw. zwrot kapitału. Zysk przedsiębiorstwa przy danej sprzedaży zależeć będzie więc od wspomnianego wskaźnika obrotu aktywami oraz od procentowego udziału zysku netto w wartości sprzedaży, np.:

Wartość Wskaźnik obrotu % zysku    Zysk netto¹³

sprzedaży    aktywami    na sprzedaży

300000    3,00    10,00    30000.

Wysoka wartość tego wskaźnika świadczy o efektywnym wykorzystaniu zaangażowanego kapitału i dobrym zarządzaniu firmą. Jednakże jego wielkość zależy od rodzaju działalności. W firmach hotelarskich, na przykład wskaźnik ten kształtuje się na relatywnie niskim poziomie ze względu na duże zaangażowanie kapitałowe i niską w związku z tym relację obrotów do kapitału ^u.

Ostatnim syntetycznym wskaźnikiem zyskowności jest rentowność. Rentowność obrazuje relacje zysku netto do kosztów. Rentowność jest podstawowym miernikiem zyskowności biur podróży, w których udział majątku trwałego jest niewielki. W krótkim okresie jego wartość informacyjna jest niewielka.

ad 2) Zanalizujmy teraz pokrótce wskaźniki oceny bieżącej płynności finansowej. Od ich kształtowania się zależy bieżąca działalność eksploatacyjna firm. Brak płynności uniemożliwia i paraliżuje tę działalność, powodując w konsekwencji straty do tej pory nieprzewidywalne. Podstawowym miernikiem tej płynności jest tzw. płynność bieżąca. Przejawia się ona w relacji majątku obrotowego do zobowiązań krótkoterminowych. Bierze się pod uwagę

¹³    Patrz: R. Kotas, Management Accounting for Hotels and Restaurants, Blackie Academie & Professional, 1992, s. 160-161.

¹⁴    W. P. Andrew, R. S. Schmidgall, Financial management for the hospitality industry 1993,, s. 72-73.