Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (48)

49

1. Kryteria specjalizacji przedsiębiorstw turystycznych

Zaliczamy do nich przede wszystkim linie lotnicze i promowe oraz w niedużej skali wielkie linie autobusowe (szczególnie w Ameryce Pin.).

Ich dominacja wynika z wielkości majątku (tabor, lotniska), często monopolistycznej pozycji na rynkach lokalnych i regionalnych, niemożności zastąpienia ich usług innymi bądź też samodzielnej organizacji świadczonych przez nich usług.

Walka konkurencyjna prowadzona jest przede wszystkim w ich własnym gronie - przybierając głównie formy bitew cenowych (walka o kontrakty na czarter samolotów i promów lub wynajem jak największej liczby miejsc podczas rejsów kursowych).

Można przyjąć, że w większości przypadków powiązania przewoźników z pozostałymi uczestnikami systemu dystrybucji przedstawiają się zgodnie z poniższym schematem:

Miejsce

docelowe

Miejsce

zamieszkania

Transport

Turysta

|_

Zakwaterowanie i wyżywienie, rozrywki

Wydatki bezpośrednie

Rysunek 4. Powiązanie przewoźników z pozostałymi uczestnikami systemu dystrybucji

Źródło: St. Page, Transport..., op. cit. s. 104

W ostatnim czasie - jak już wspomniano - samodzielni przewoźnicy zaczynają sami spełniać rolę operatorów bądź też angażować się w tworzeniu części kompleksowego produktu turystycznego wykraczającego poza usługę transportową. Powierzając dystrybucję biletów agentom lokalnym tworzą sieć dystrybucyjną wyspecjalizowaną w tworzeniu produktu, którego częścią staje się automatycznie ich własna usługa. Często stają się współwłaścicielami hoteli lub współdziałają na zasadach umownych z wytwórcami usług (szczególnie sieci hoteli) i zajmują się organizacją i sprzedażą gotowych pakietów usług turystycznych.

Systemy klasyfikacyjne tour operatorów zależą przede wszystkim od stopnia ustabilizowania podaży usług turystycznych, rozwoju rynku, zróżnicowania ofert i popytu. Różnice w podejściu do tego zagadnienia zaprezen-