Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (72)

73

2. Aktualna podaż usług turystycznych w Polsce

Tabela 7. Kształtowanie się wydajności pracy, rentowności i struktury kosztów w hotelach i biurach podróży w Polsce w latach 1995 i 1997

Firmy Rodzaj danych	Hotele i motele		Biura podróży
	1995	1997	1995	1997
Liczba firm	145	120	140	62
Wydajność pracy w tys. PZL/1 os.	45 064	66495	93231	123 337
Rentowność brutto w %	+ 3,88	+ 9,91	+ 1,96	+ 2,38
Rentowność netto w %	+ 0,92	+ 5,14	+0,41	+ 1,41
Udział amortyzacji w kosztach ogółem	6,85	7,00	2,7	2,9
Udział wynagrodzeń w kosztach ogółem	34,15	27,4	18,1	14,9
Udział usług obcych w kosztach ogółem	-	20,2	-	48,9
A + W + UO / koszty ogółem w %	-	54,6	-	66,7

Źródło: Jak w tabeli 5.

Niezwykle ciekawe są dane dotyczące wpływu sezonowości na rentowność biur podróży. Zostały one ukazane w tabeli 6 i na wykresie 7. Rentowność została przedstawiona w sposób kumulacyjny.

Na podstawie przedstawionej tabeli i wykresu możemy sobie wyobrazić jak duże wahania rentowności przeżywają biura podróży. Pierwszy kwartał jest zawsze ujemny. Niezbędne jest w tym okresie ograniczanie kosztów do minimum, podejmowane są próby odraczania płatności na okres późniejszy. Następuje on już w II kwartale. Jeżeli np. w 1997 roku w pierwszym kwartale rentowność wynosiła —5,98%, a po drugim (za 2 kwartały) podniosła się do + 1,75%, to oznacza, że sam II kwartał zaowocował rentownością +7,73% (1,75 + 5,98). Jest to okres największej sprzedaży (na sezon letni) i największych kosztów. Rentowność trzeciego kwartału jest już znacznie niższa (w naszym przykładzie 2,89 —1,75= +1,14%, w czwartym natomiast ulega spadkowi poniżej zera (2,38 — 2,89= —0,51%).

Można domniemywać, że w hotelach działających na obszarach turystycznych sezonowość ma jeszcze większy wpływ na wahania rentowności.

Najbardziej poglądowa tabela dotyczyć będzie kształtowania się struktury w firmach turystycznych i wpływu tego zjawiska na zyski przedsiębiorstw