psychologia religii"6

231

dynamikę nerwicy natręctw, histerii i depresji, przedstawiają przypuszczalne wytłumaczenia tej anomalii:

"Z naszego doświadczenia wynika, że w przypadku pacjenta cierpiącego na natręctwa, doświadczenie religijne jest często tylko czynnikiem defensywnym wobec depresji, leżącej u podstaw”♦ Innymi słowy: ⁿboża radość” i "chwała Pana” mogą być odzwierciedleniem prób panowania nad depresją.

Rozpoznania psychiatryczne dla tej grupy, zawarte w tabeli 1 i 3> wskazują, że grupa jest wyizolowana od innych pod względem ilości stanów lękowych, natręctw i wrogich nastawień. Ryć może mechanizmy obsesji nie zawsze działają, a depresja występuje w sposób znaczący, będąc zarazem kontrolowana przez radosne wychwalanie Boga#

Taki sposób postępowania wydaje się być na tyle skuteczny, że grupa ta nie ucieka się do represji /tłumienia/ histerii w celu dalszego stłumienia depresji. Ba koniec Protestanci, poza głównym nurtem, doświadczali w stopniu o wiele wyższym od spodziewanego zaburzeń związanych z nałogiem alkoholowym i środkami toksycznymi. Być może przyczynia aię do tego izolacja uczuciowa.

Protestanci głównego nurtu

Profil psychiatryczny tej grupy jest całkowicie odmienny od powyższej, zwłaszcza pod względem problemów okresu dzieciństwa, depresji i osobowości eksplozywnej# Pod względem zaburzeń osobowości przewyższają wszystkie pozostałe grupy. Grupę "charakteryzują głęboko zakorzenione wzorce zachowań nieprzystosowawczych o trwałym charakterze /fragment definicji zaburzeń osobowości zawartej w. DSM II/# Niedojrzała osobowość jest tamże definiowana następująco: "charakteryzuje ją niemożność zaadaptowania się, niedorzeczność działań, niewielka zdolność wydawania sądów, niestabilność społeczna oraz słaba odporność fizyczna -i psychiczna"#

Te cechy, wraz z izolacją uczuciową w natręctwach i stłumieniem histerycznych zaburzeń osobowościowych, dodają swoistego koloru charakterystycznym dla grupy nerwic lękom i fobiom# Pobie wystąpiły wyłącznie w tej grupie# Tak przedstawia się profil grupy, która w odróżnieniu od agresywności pierwszej z przedstawionych /brak preferencji/ i depresywności drugiej /Protestanci poza gł. nurtem/ jest psychicznie nie dynamiczna. Przypuszczalnie źródłem braku dynamizmu jest znaczna izolacja uczuciowa i represyjność przeciwieństwa dynamizmu psychicznego - produktywności. Dawno już Richard Iłiebuhr /1929, 8# 83/ naszkicował socjologiczny profil tego, co nazywał "kościołami klasy średniej" /w naszym studium: Protestanci głównego nurtu/: "Wartości religijne