psychologia religii5

190

nia nieświadomych, dynamicznych wyobrażeń pacjenta# Wilson nie akcept tuje rozgraniczenia między chrześcijańską troską o dusze a psychoterapią. "Istnieje tylko jeden świat, wyróżnić zaś„dają się dwa modele widzenia świata, dwa tradycyjne sposoby jego interpretacji# Obydwa bez wątpienia wykluczają się -^wzajem". Niestety, wszelkie próby rozróżnienia pomiędzy opieką duszpasterską i opieką społeczną stają się niemożliwe do zrozumienia przez czytelnika w świetle interpretacji dokonanej przez Wilsona*

Inny badacz, Dean, używa te ima nu "metapsychiatria", aby zaakcentować swój parapsy etiologiczny punkt widzenia* Pojęcie to kumuluje w sobie nie tylko wiedzę parapsychologiczną, ale także wszystkie inne ponadzmysłowe i ponadracjanalne manifestacje świadomości ludzkiej, które wszakże mają związki z psychiatrią* Ta kosmiczna świadomość odnosi się do ponadzmysłowego i ponadracjonaInego poziomu aktywności psychicznej, przekraczającej wszelkie ludzkie doświadczenia i wytwarzającej poczucie jedności z Wszechświatem.

Nadświadomość, o której mowa, określana bywa rozmaitymi terminami: nirwana, satori, samhadi, kalros, unio myetica# Szczególnie często w ostatnich czasach pojęcia te pojawiają się na kanwie wszelkich dyskusji na temat parapsychologii*

Dean sugeruje, iż jeśli tylko lekarze odpowiednio zachęcą pacjenta do wyzwolenia zeń paranormalnych doświadczeń, a następnie zbiorą i zanalizują dane otrzymane w wyniku tychże doświadczeń, wówczas zaistnieje realna możliwość wejścia w dziedzinę tych doświadczeń.

Żaden z cytowanych wyżej artykułów nie jest oparty na badaniach* Prawdopodobnie autorzy zajęli się tym problemem, korzystając wyłącznie z własnych doświadczeń klinicznych bądź traktując go na płaszczyźnie refleksji kulturowo-psychologicznych. Nie 2namy empirycznie sprawdzonych argumentów, przemawiających za słusznością ich teorii* Jedynie Hoehn-Saric i Beck usiłują empirycznie uwierzytelniać swoje rozważania o charakterze metateoretycznym* Nikt jednak nie pokusił się o sięgnięcie po teorie i rozwiązania z dziedziny psychologii religii.

%

Opętanie, czary i egzorcyzm

Stosunkowo wiele artykułów poświęcono już przypadkom opętania, egzorcyzmu, etc* /dla pełniejszej dyskusji na temat opętania, rozpatrywanego w aspekcie przypadków klinicznych, patrz: Wikstrbm/*

Trzy artykuły roztrząsają problem religii w powiązaniu z histerią

masową* Najlepszy wydaje się być artykuł Siroisa, który swoje studia

nad tym zagadnieniem opiera na 218 badaniach, poddanych krytycznej analizie z punktu widzenia ich trafności i rzetelności.