PZK023

PSYCHOLOGIA SPOSTRZEGANIA I ZASADY KONSTRUOWANIA REKLAM 23

PSYCHOLOGIA SPOSTRZEGANIA I ZASADY KONSTRUOWANIA REKLAM 23

CMOINKH

sener

BYM

KU£EL

LAMFJA

DRZWI*

Przyfcłody dwuznacznych fiter spostrzeganych jednoznacznie w kontekście określonego stawa

—mmmmm—m Rycina 1.4

tle wielu docierających do nas bodźców, czyli stała się figurą na tle. Inaczej mówiąc, jak kierować selektywną uwagą filtrującą nieznaczące bodźce? Odpowiedź na to pytanie wymaga właśnie znajomości praw organizacji percepcyjnej. Istnieje wiele dowodów ilustrujących zjawisko spostrzegania figury i uzależnienie tego, co jest spostrzegane jako figura, od kontekstu. Nasze spostrzeganie jest rzeczywiście kontekstowe - w zależności od kontekstu różnie interpretujemy te same bodźce. Ilustruje to rycina 1.4. Widzimy, przyglądając się poszczególnym wyrazom, jak kolejno każdy dwuznaczny zapis litery jest natychmiastowo i jednoznacznie odczytywany w kontekście każdego słowa. Bardzo łatwe rozumienie każdego ze słów wskazuje, że kontekst określa jednoznaczne rozpoznanie każdej litery wyrazu. Tym kontekstem jest znaczenie danego wyrazu zakodowane w pamięci (długotrwałej) i wyznaczające spostrzeganie danej litery.

Powyższa ilustracja odnosiła się do kontekstu wewnętrznego, do wyuczonych schematów spostrzegania. To dzięki nim te same bodźce były spostrzegane różnie. Ważny jednak jest też kontekst zewnętrzny. Również on może modyfikować spostrzeganie bodźców. Przykładem takiego kontekstu są dodatkowe kreski dwu odcinków znajdujących się na tej samej (rycina 1.5).

Jeżeli te dodatkowe kreski są skierowane do środka, jak to pokazuje figura A, wówczas odcinek wydaje się znacznie krótszy w porównaniu z odcinkiem ograniczonym kreskami skierowanymi na zewnątrz (figura B). Wrażenie różnej długości jest wyraźne, ale wystarczy przyłożyć linijkę, aby stwierdzić, że oba odcinki są jednakowo długie.

Można zatem powiedzieć, że podstawowym założeniem procesu organizacji percepcyjnej jest tworzenie rzeczywistości przez człowieka. Może on wyodrębniać różne elementy bodźców, a więc różnie organizować tę samą docierającą stymulację zmysłową. Ponieważ organizacja ta zależy od kontekstu, to manipulując tym kontekstem, można kontrolować sposób spostrzegania.

Kontekst zewnętrzny w spostrzeganiu długości odcisków mm——mmmmm    Rycina 1.5 ^^—^m^m—m

A    B