Schemat 7
procesy poznawczo
uczucia
zachowań*;—przedmiot posuwy
Model ten składa się z czterech elementów:
— nadawcy tj.
oddziałujqcego na postawy podopiecznego wychowawcy (mogq to być również np. środki masowego przekazu. różne instytucje, czy inne źródła informacji),
— przekazu, stanowiqcego pewien zbiór treści, wpły-wajqcych modyfikujqco na postawy podopiecznego:
— kanału,
którym przekaz dociera do wychowanko, np. słowo, film, obraz itp.;
— odbiorcy (wychowanka)
do którego pewnym kanałem dociera odpowiedni przekaz.
Schemat powyższego modelu przyjmuje na$tępujqcq postać:
Schemat 8
nadawca przekaz kanał .ool»orca
Wektory oznaczajq kierunek oddziaływania nadawcy na odbiorcę. O tym jaki będzie wynik wpływu nadawcy na odbiorcę decydujq pewne cechy wymienionych elementów. Omówimy je pokrótce.
Cechy nadawcy. Głównq cechq nadawcy, która wywiera wpływ na postawy odbiorcy jest wiarygodność. Im bardziej nadawca jest spostrzegany przez odbiorcę jako osoba wiarygodna, tym większy jest jego wpływ na postawy odbiorcy. Wiarygodność oznacza, że odbiorca wierzy nadawcy, ma do niego zaufanie i dlatego pod wpływem przekazu jest skłonny zmienić swoje postawy, zgodnie z wysuwanymi sugestiami.
Nadawco mało wiarygodny wywołuje zmiany postaw przeciwne do postulowanych, mimo jego intencji, starań i nawet najlepszych chęci.
Skoro - jak widać - wiarygodność jest tak ważnq cechq, to od czego ona zależy? Po pierwsze, człowiek _ . wiarygodny jest uznawany przez odbiorcę jako efopęrŁ ten, osobo k om petent ng w dziedzinie, której do tyczy przekaz. ‘
Po drugie, wiarygodność zoleży takie gd intencji 'V nadawcy. Jeśli zdaniem odbiorcy intencje nadawcy po-legajq na tym, że chce on go o czymś przekonać, wówczas zmniejsza się wiarygodność nadawcy, a tym samym jego oddziaływanie staje się mniej skuteczne. Jeśli jednak odbiorco odczuwa, że nadawca chce mu pomóc. wtedy wiarygodność nadawcy utrzymuje się na tym samym poziomie.
Po trzecie, o wiarygodności decyduje u m i e j ę t-ność przekonywania i zainteresowania odbiorcy przekazywanymi treściami.
Okazuje się, że nadawca jest także bardziej wiarygodny jeśli nie posługuje się zbyt potocznym językiem, odbiorcy sqdzq bowiem, że ekspert powinien stosować język właściwy danej dziedzinie, jednak tak, aby był on dla nich zrozumiały.
Cechy przekazu. W pracy wychowawcy resocjalizuję -cego zwłaszcza dwie cechy przekazu majq szczególne znaczenie w procesie modyfikowania postaw wychowanków. Należq do nich jednostronność lub dwu-stronność oraz emocjonalność lub racjo-n o I n o ść orgumentacji zawartej w przekazie.
Czy bardziej skuteczny jest przekaz zawierajqcy wy -łijc/nie argumenty za stanowiskiem do którego chcemy przekonać wychowanka (argumentacja jednostronna).
< iy toż bardziej efektywne jest posługiwanie się takie orgumentami przeciw głoszonej tezie (argumentacja dwustronno)? Do kwestii tej wrócimy jeszcze przy okazji omawiania metody przekonywania, tu wskażemy tylko pewno wyraźne prawidłowości w tym przedmiocie, a mia-nowlclo:
argumenty wyłqcznie „za" sq bardziej skuteczne w itoftimku do osób. które już po$iadajq pozytywnq postawę woboc przekazywanych im treści oraz legitymuję
105