skanuj0047 2

stronic węglanów SrCOi i CaCOi. Zwróćmy uwagę, że do tych wniosków doszliśmy już na podstawie porównania odpowiednich rozpuszczalności molowych (SmcSO, i SmcCO,). Nie zrobiliśmy dotąd żadnych założeń co do stosowanego stężenia jonów COj²".

O ile reakcja:

BaCOi + SOi²" ^ BąS0₄ + C0₃²"

zachodzi samorzutnie, to aby odwrócić jej kierunek, musimy prowadzić ją w szczególnych warunkach: znacznie podnosimy stężenie jonów CO3² (stężony roztwór Na2COj) i stopniowo usuwamy uwalniane jony S0₄^2- wraz z kolejnymi porcjami roztworu Na₂C0₃.

Inną możliwość wykrycia jonów Ca²' (w obecności jonów Sr²') stwarza wytrącenie białego krystalicznego osadu soli podwójnej heksacyjano-żelazianu(II) wapniowo amonowego CafNHi^fFefCNWl. Wzór ten odpowiada równomolowej mieszaninie Ca₂[Fe(CN)6] i (NH₄)₄[Fe(CN)₆].

Z uwagi na dość znaczną rozpuszczalność tego osadu (około 10^mol/dm³), istotne jest użycie stężonych roztworów odczynników strącających: NH₄C1 i K4Fc(CN)6]. Możemy zapisać:

Ca²' + 2 NI I,* + [Fe(CN)<J⁴ ^ CarNH,UFefCNVl

biały

W podanych warunkach jony Sr²" nie wytrącają osadu, natomiast jony Ba²* mogą o ile są obecne w dużym stężeniu. Podobnie jak często podkreślaliśmy to wcześniej, reakcja z jonami NH/ i [Fe(CN)₆]⁴" może być potwierdzeniem obecności jonów Ca²*, o ile wcześniej oddzieliliśmy jony Ba^:*.

W przeciwieństwie do dobrze rozpuszczalnych chlorków, bromków i jodków, kationy 4 grupy tworzą znacznie mniej rozpuszczalne białe fluorki.

Ich rozpuszczalność rośnie w szeregu: od CaF₂ (około 2 10⁴ mol/dm³), przez SrF₂ (ok. 8,5 10⁴ M), aź do BaH₂ (ok.6,3 10^łM). Wynika stąd, że dodając do analizy roztwór dobrze rozpuszczalnego fluorku (np. KF lub NII*F), najłatwiej jest wytrącić osad CaF->:

Ca²' + 2 F' U CaŁ

biały osad

Z uwagi na dość znaczną rozpuszczalność CaF>. korzystne jest użycie nasyconych roztworów obu reagentów. CaF? jest praktycznie nierozpuszczalny w 6M roztworze CHjCOOH, natomiast w rozcieńczonych kwasach mineralnych rozpuszcza się słabo.

Wodoroortofosforan(V) sodowy Na₂IIP0₄ jest odczynnikiem zdecydowanie niesclektywnym. Wytrąca osady z prawie wszystkimi kationami. Do wyjątków należą jony sodowe, potasowe i amonowe. Kationy 4 grupy Frcscniusa wytrącają osady, zarówno z anionami HPO.T , jak i z P(V . W środowisku obojętnym dominuje powstawanie wodoroortofosforanów(V):

Me²* H IIP0₄²" 2 MeHPCL

białe osady

Po zalkalizowaniu roztworu (np. Nłl₃H₂0 lub roztworem silnej zasady), podnosi się stężenie jonów ortofosforanowych (V):

HPQi²" + NH,aq 2 P0₄^J~ + NR,*

Stworzyliśmy warunki sprzyjające wytrącaniu ortofosforanów:

3 Me²' + 2 PO,¹" ^ McCPO^

\tl białe osady

93