154 S. RAmiowajp jonowe w rołtteńczonycfa rołtworach wodnych
a uwzględniając równanie (7.16) otrzymuje się:
Po podstawieniu danych liczbowych otrzymuje się:
»*0 V 0,150 dm3
Wartość stężenia jonów oksoniowych obliczona według równań (7.20) 1 (7.27)^ różni się nieznacznie (błąd względny obliczeń 0,S%).
Przykład 8
-Obliczyć-stężenia równowagowe—wszystkich składników..w_roztworze *
siarczanu(IV) sodu o stężeniu c = 0,10 mol/dm1, jeżeli wiadomo, że stałe protolizy kwasu siarkowcgo(IV) wynoszą K«i ■ 1,74*10“®, K*2 = 631-10“*, \ a iloczyn jonowy wody Kw " 1,0-10-14.
MODEL STECHIOMETRYCZNY
Sól siarczan(IV) sodu jest elektrolitem mocnym i w roztworze wodnym dysocjuje w 100% na jony:
Na2SOj -* 2Na+ + SOjJ* (8.1) i
Siarczan(IV) jest słabą zasadą Brónsteda, która ulega protolizie stopniowo.
W roztworze ustalają się równowagi następujących reakcji:
SO|®“+HjO =7 HSOj" ♦ OłT (8.2)
HSOf + HiO^H^SOj + Oir (8.3)
Kntion sodu (Na*) nie wchodzi w reakcje następcze. W układzie ustala się jeszcze równowago autoprotoli/.y wody:
sor
(8.6)
Km =•
(8.5)
2Hi0**H,0+ + 0H"
(84)
Składniki roztworu: jony Na\ HjO*. HSOf, SOj3", OH", cząsteczki lljSO, iHiO
MODEL MATEMATYCZNY Opis równowagi
Równowagę reakcji (8.2) i (8.3) opisują stałe protolizy Kw i K*:
cHjS0j ,coir
HSOJ
Zgodnie z równaniem (7.8) pomiędzy stałymi protolizy sprzężonej pary kwaa-zasada istnieje ścisła zależność. Dla pary SO3- (zasada) - HSOJ (kwas) można ją zapisać wzorem:
*■•>1 k- ’
a dla pary HSOJ (zasada) - HaSOj (kwas) - wzorem: _ _ y =jSjE.
Równowagę reakcji (8.4) opisuje iloczyn jonowy wody :
(8.7)
(8.9)
Bilans materiałowy
Kationy sodu tworzą się w reakcji (8.1). Stężenie jonów Nał, uwzględniając stechiometrię reakcji (8.1), wynosi:
— cuf=2c (8.10).
Źródłem siarczanów(IV) jest w roztworze również reakcja (8.1). Powstałe jony SOj" ulegają następnie dwustopniowej protolizie tworząc wodorosiarczany^) i kwas siarkowy(IV). Dlatego:
(8.11)
(8.12)
'"W +CHSĄ- +0H,SO,
Bilans ładunków. Zgodnie z równaniem (1):
•fCMł0-"CHScę+2 ^+C0H-