skanuj0128 (Kopiowanie)

T1.1. Dawkowanie leków w schorzeniach nerek

fasSK r„T.ŁT^b™S“'^{e s}?^enatów ,ek6w

254 Zarys biofarmacji

chorych jest czasochłonne, wykorzystuje się do tego celu stwierdzoną dla wielu leków zależność między klirensem endogennej kreatyniny a stałą szybkości eliminacji leku.

W stanach normalnych klirens kreatyniny ma wartość ok. 120 ml/min/1,73m² powierzchni ciała (są pewne różnice między klirensem kreatyniny u kobiet i mężczyzn), natomiast w stanach patologicznych się zmniejsza i w przypadku anurii (bezmoczu) ma wartość zero. Mały klirens kreatyniny świadczy o tym, że czynność nerek jest upośledzona, ponieważ wydalanie substancji endogennych jest wolniejsze, wobec tego na pewno wolniej będzie przebiegało wydalanie substancji obcych, egzogennych, tj. leków. Okazuje się, że zależność między stałą szybkości eliminacji a klirensem kreatyniny ma charakter prostoliniowy, przy czym leki, dla których ona obowiązuje można podzielić na 3 grupy (ryc. 11.2).

Ryc. 11.2. Zależność stałej K od klirensu kreatyniny (objaśnienia w tekście)

Do pierwszej grupy należą leki, których stała szybkości eliminacji maleje liniowo wraz ze zmniejszaniem się klirensu kreatyniny i w bezmoczu (klirens kreatyniny równy zeru) przyjmuje wartość zero, do drugiej — leki, dla których przy podobnej zależności stałej K, jej wartość w bezmoczu jest większa od zera, a do trzeciej — leki, dla których zmiana klirensu kreatyniny nie wpływa na szybkość eliminacji leku. Przypadek pierwszy dotyczy leków, które są wydalane wyłącznie przez nerki, przypadek drugi leków, które są wydalane częściowo przez nerki a częściowo w inny sposób, przypadek zaś trzeci leków, które są wydalane głównie w inny sposób. Zależności, o których mowa, zostały przebadane dla kilkudziesięciu leków, wśród których znajdują się antybiotyki, sulfonamidy, glikozydy nasercowe i wiele innych (tab. 11.1).

Wykorzystanie tych zależności jest dość proste i sprowadza się do obliczenia stałej szybkości eliminacji z równania:

K = knr+a Clcr    (11.8)

w którym.

Clcr — klirens kreatyniny zmierzony w badaniach laboratoryjnych.

Ustalanie schematu dawkowania leków 255