SZŻ Ćwiczenia hipertermia str2

Rozdział 7

OBJAWY KLINICZNE

Udar cieplny przypomina objawy wstrząsu septyczne-go. Wynika to z działania tych samych mechanizmów, które są odpowiedzialne za jego rozwój [114]. Objawy obejmują:

•    temperaturę głęboką > 40,6°C,

•    ciepłą, suchą skórę (pocenie się występuje

w 50% przypadków udaru cieplnego związanego z wysiłkiem fizycznym),

•    wczesne objawy: silne zmęczenie, ból głowy, omdlenie, przekrwienie twarzy, wymioty i biegunkę,

•    zaburzenia ze strony układu sercowo-naczyniowe-go: zaburzenia rytmu [115], spadek ciśnienia tętniczego krwi,

•    zaburzenia oddechowe w tym ARDS [116],

•    zaburzenia ze strony centralnego systemu nerwowego w tym drgawki i śpiączka [117],

•    niewydolność wątroby i nerek [118],

•    koaguiopatię [116],

•    rabdomiolizę [119].

Należy zawsze rozważyć czy objawy hipertermii nie wynikają z:

•    toksycznego działania leków [120, 121],

•    zespołu odstawienia,

•    zespołu serotoninergicznego [122],

•    sepsy [124],

•    zapalenia w obrębie centralnego systemu nerwowego,

•    zaburzeń funkcji gruczołów wydzielania wewnętrznego (np. przełom tarczycowy, pheochromocyto-ma) [125].

LECZENIE

Podstawą postępowania jest chłodzenie pacjenta oraz terapia podtrzymująca podstawowe czynności życiowe, zgodnie ze schematem ABCDE [126, 127], Ochładzanie należy rozpocząć już przed dotarciem pacjenta do szpitala. Celem leczenia jest obniżenie temperatury głębokiej do około 39°C. Pacjent z ciężkimi objawami udaru cieplnego powinien być leczony w warunkach intensywnej terapii. Należy ciągle monitorować stan hemodynamiczny pacjenta i na jego podstawie podejmować decyzje dotyczące płynoterapii. Może być konieczne podawanie dużych objętości płynów. Zaburzenia elektrolitowe należy korygować zgodnie z wytycznymi zawartymi w rozdziale 7a.

TECHNIKI CHŁODZENIA

Opisano kilka technik obniżania temperatury ciała pacjenta, ale przeprowadzono tylko nieliczne badania naukowe, których celem było wykazanie która z nich jest najbardziej skuteczna. Proste techniki ochładzania obejmują picie zimnych płynów, użycie wentylatorów wymuszających stały przepływ powietrza wokół rozebranego pacjenta oraz spryskiwanie pacjenta chłodną wodą. Równie skuteczną metodą może być stosowanie okładów z lodu nad miejscami przebiegu dużych, leżących powierzchownie naczyń (pachy, pachwiny, szyja). Techniki te mogą spowodować wystąpienie dreszczy.

U współpracujących, stabilnych pacjentów skuteczne może być chłodzenie poprzez zanurzenie w zimnej wodzie [128]. Zastosowanie tej metody może spowodować jednak obkurczenie naczyń obwodowych, zmniejszając przepływ i w efekcie ograniczając utratę ciepła. Jest ona także uciążliwa w przypadku pacjentów w stanie ciężkim.

Inne metody stosowane w obniżaniu temperatury są podobne do tych używanych celem wywołania hipo-termii terapeutycznej u pacjentów po zatrzymaniu krążenia (patrz rozdział 4g). Płukanie zimnymi płynami żołądka, jamy otrzewnej [129], jamy opłucnej i pęcherza moczowego są skutecznymi sposobami obniżania temperatury głębokiej. Można wykorzystać także wewnątrznaczyniowe techniki chłodzenia z użyciem zimnych płynów [130], wewnątrznaczyniowych cewników chłodzących [131, 132] lub pozaustrojowe ochładzanie krwi [133], np. hemofiltracja żyino-żylna lub krążenia pozaustrojowe.

FARMAKOTERAPIA UDARU CIEPLNEGO

Nie istnieją leki obniżające temperaturę głęboką w udarze cieplnym. Nie ma dowodów na skuteczne działanie leków przeciwgorączkowych (np. niestery-dowych leków przeciwzapalnych lub paracetamolu). Nie udowodniono również korzyści ze stosowania dantrolenu (patrz dalej) [134],

168