WSP J POLM26

WSP J POLM26



130

Jerzy BaritnińjJci. Styl potoczny

i jako usankcjonowanych ideałów” (Garfinkel, 1984, s. 203; podobnie Schutz, 1984). Dlatego „naukowe racjonalności nie mogą być uznawane za ideał w działaniach rządzonych założeniami życia codziennego” (Garfinkel, 1984, s. 220), a ocenianie języka potocznego z perspektywy języka i zasad myślenia naukowego jest nieporozumieniem (Hołówka, 1986).

Opozycja: potocz n ość aoficjalność wywodzi się z okresu powstawania stylu urzędowego (patrz hasło: Styl urzędowy). Nabrała szczególnego znaczenia w państwach zorganizowanych totalitarnie na podstawach ideologicznych, jak Polska okresu władzy komunistycznej. Potoczność jako kategoria językowo-kulturowa ufundowana na pojęciu antropocentrycznoś-ci została - razem ze „zdrowym rozsądkiem”, perspektywą „szarego człowieka” i społecznym rozumieniem „normalności” - ostro skontrastowana z oficjalnością fundowaną na pojęciu urzędu i ideologii.

Świadectwem obrony języka potocznego jako formy świadomości plebej-skiej, familiarnej, naturalnej przed naporem świadomości totalitarnej, masowej, stechnicyzowanej oraz przed stojącym do jej dyspozycji urzędowym, oficjalnym językiem bvła w latach siedemdziesiątych zwłaszcza twórczość Mirona Białoszewskiego. Na przykład w utworze Szumy, zlepy, cujgi (Warszawa 1976) autor połączył użycie potocznego języka z przywołaniem właściwego temu językowi widzenia świata i uwydatnieniem kontrastu „ja” -zwykły człowiek i „oni” - władza, urząd ustalający i egzekwujący normy:

Na moich drzwiach zatknięty list. Myślę sobie pewno ktoś życzenia, nudna idea, ale zobaczę kto, otwierani, a tam druczek, moja data urodzenia - co, co, ano, upomnienie od poradni przeciwgruźliczej, żeby się zgłosić, nie odłączę się juz od nieb.

Opis sytuacji językowej wyraziście oddający opozycję między potocz-nością a oficjalnością znajdujemy we wspomnieniach Lecha Wałęsy dotyczących roku 1980:

Jesień przeszła na ciężkich przetargach z władzą. Był to trudny dialog, a dramat polegał na tym, że dwie strony posługiwały się różnymi językami.Solidarnośćnie chciała i nie mogła już nigdy wrócić do skompromitowanego języka politycznej propagandy, zaś władza wszelkie sformułowania pochodzące od organizującego się Związku uparcie porównywała z wzorcem zdeponowanym na Wschodzie. Wszystko, co nie brzmiało jak cytat z klasycznych sformułowań tamtego języka, było podejrzane i określane jako „kontirewolucyjne i antysocjalistyczneZaczęła się męcząca gra o słowa, o język, o definicje. Próbowano wcisnąć do statutu „Solidarności” tamten język. Nasi eksperci stanęli przed zadaniem przekonania do języka narodu - języka, którym posługiwała się „Solidarność" -drugiej strony i początkowo wydawało się, że to będzie możliwe. Ale walka o ję-


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
130 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny i jako usankcjonowanych ideałów” (Garfinkel, 1984, s. 203; podob
WSP J POLM12 116 Jerzy Banwirisk:, Styl potoczny Dodaje przy tym: „Takie znaczenie wyrazu demokracja
WSP J POLM16 120 Jerzy Rarinuńsktr Styl potoczny ster)- takie, jak moralność {dobry, zły, krzywda,
WSP J POLM20 124 Jerzy Barttniwki, Styl potoczny -    Piwo lubią - przytaknął Czesiek
WSP J POLM18 Jerzy Bartmimkif Styl potoczny 122 z tym większej obrazowości, metaforyczności, a także
WSP J POLM28 Jerzy Banmsńsk:, Styl potoczny 132 tego. Bywa ono używane w sytuacjach nieformalnych (n
122 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny z tym większej obrazowości, metaforyczności, a także na ogromnym
WSP J POLM14 Jcnry Iktrt.-niński. Styl potoczny 118 Bo nawet nie to, wiesz, ale po prostu, żehy toto
116 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny Dodaje przy tym: „Takie znaczenie wyrazu demokracja sprecyzowałe
118 Jerzy Bartmińskiy Styl potoczny Bo nawet nie to, wiesz, ale po prostu, żeby toto przyszło jakoś
120 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny sfery takie, jak moralność {dobry, zły, krzywda, wina); wiara i
122 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny z tym większej obrazowości, metaforyczności, a także na ogromnym
124 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny -    Piwo lubią - przytaknął Czesiek. -
126 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny kiem, rozmówcą czy tylko słuchaczem styl potoczny wypracował bog
128 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny Dla potocznej kategoryzacji świata charakterystyczna jest zasada
132 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny tego. Bywa ono używane w sytuacjach nieformalnych (np. w rozmowa

więcej podobnych podstron