WSP J POLM28

WSP J POLM28



Jerzy Banmsńsk:, Styl potoczny


132

tego. Bywa ono używane w sytuacjach nieformalnych (np. w rozmowach z członkami rodziny, z przyjaciółmi), gdy mówiący chce zasygnalizować swój familiarny stosunek do adresata wypowiedzi, podtrzymać swobodny, nie skrępowany nastrój - bądź ujawnić takie swe dyspozycje psychiczne, jak poczucie humoru, skłonności gawędziarskie, ogólną sprawność językową, umiejętność żywego, nieszablonowego relacjonowania faktów' itp.” (Buttler, 1977, s. 91; podobnie Buttler, 1978a, s. 37). To rozumienie potoczności sytuuje styl potoczny nisko.

Wydzieleniu elementów zwanych potocznymi - głównie wyrazów i fra-zeologizmów opisywanych łącznie z elementami określanymi jako „kolokwialne”, „pospolite”, „rubaszne”, „żartobliwe”, „wulgarne” (por. Buttler, 1977, s. 92) - towarzyszy wyodrębnienie i osobne traktowanie słownictwa neutralnego, standardowego, które traktuje się jako „międzyodmianowe” (Buttler, 1977; Buttler, Markowski, 1988; Markowski, 1990).

Koncepcja antropologiczna, operująca kulturowym pojęciem stylu jako wielopoziomowej całości semiotycznej, bada środki stylu (w tym zwłaszcza semantyczną stronę słownictwa) jako eksponenty obrazu świata i zespołu wartości. Obejmuje wszystkie cechy pozytywne (nie ograniczając się do dy-ferencjalnych), więc także wyrażenia i formy językowe, które występują w' różnych stylach, jeśli tylko mogą zostać potraktowane jako wykładniki konstytutywnych wartości stylowych. Cechy dyferencjalne traktuje jako sygnały stylu. Rówmocześnie dokonuje wyodrębnienia rejestrów: emocjonalnego (wr różnych jego odcieniach) i opisującego, konkretnego i abstrakcyjnego, figuratywnego i dosłownego itd.

W koncepcji „opolskiej” przyznaje się potoczności status pełnowartościowego, a nawet podstawowego i głównego wariantu języka narodowego. Idzie to w parze - zgodnie z antropologiczną koncepcją stylu - z akceptacją tzw. zdrowego rozsądku jako jednej z wartości podstawowych (Gajda, 1990). Przytoczmy reprezentatywną wypowiedź Antoniego Furdala:

„Podstawowym typem języka jest język potoczny. Określany tym mianem język używany jest przez społeczeństwo dla celów przede wszystkim komunikatywnych, choć nie wyłączając poznawczych i emocjonalnych, bez których żaden język istnieć nie może. Jest to język, jakim posługujemy się na co dzień, używając go jako środka porozumienia na tematy wspólne nam wszystkim, a więc odnoszące się do zajęć domowych, posiłków, ubrania, pogody, dojazdów do pracy, rozrywek itd. Pod względem budowy gramatycznej jest on dość jednolity, a słownikowo niezbyt rozbudowany. Ma charakter najbardziej uniwersalny i tak też jest odczuwany przez przeciętnych przedstawicieli społeczeństwa (Furdal, 1977, s. 151)”.

Podobne stanowisko zajmują Aleksander Wilkoń (1987) oraz Jerzy Bart-miński (1981; 1991).

Tylko przy takim postawieniu sprawy styl potoczny sytuuje się wysoko jako styl centralny i podstawowy dla systemu stylowego języka, jako baza dla formowania innych stylów językowych.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
132 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny tego. Bywa ono używane w sytuacjach nieformalnych (np. w rozmowa
WSP J POLM18 Jerzy Bartmimkif Styl potoczny 122 z tym większej obrazowości, metaforyczności, a także
WSP J POLM12 116 Jerzy Banwirisk:, Styl potoczny Dodaje przy tym: „Takie znaczenie wyrazu demokracja
WSP J POLM16 120 Jerzy Rarinuńsktr Styl potoczny ster)- takie, jak moralność {dobry, zły, krzywda,
WSP J POLM20 124 Jerzy Barttniwki, Styl potoczny -    Piwo lubią - przytaknął Czesiek
WSP J POLM26 130 Jerzy BaritnińjJci. Styl potoczny i jako usankcjonowanych ideałów” (Garfinkel, 1984
122 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny z tym większej obrazowości, metaforyczności, a także na ogromnym
WSP J POLM22 Jeny Burtmtński, Styl potoczny 126 kiem, rozmówcą czy tylko słuchaczem styl potoczny wy
116 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny Dodaje przy tym: „Takie znaczenie wyrazu demokracja sprecyzowałe
118 Jerzy Bartmińskiy Styl potoczny Bo nawet nie to, wiesz, ale po prostu, żeby toto przyszło jakoś
120 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny sfery takie, jak moralność {dobry, zły, krzywda, wina); wiara i
122 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny z tym większej obrazowości, metaforyczności, a także na ogromnym
124 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny -    Piwo lubią - przytaknął Czesiek. -
126 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny kiem, rozmówcą czy tylko słuchaczem styl potoczny wypracował bog
128 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny Dla potocznej kategoryzacji świata charakterystyczna jest zasada
130 Jerzy Bartmiński, Styl potoczny i jako usankcjonowanych ideałów” (Garfinkel, 1984, s. 203; podob

więcej podobnych podstron