WSP J POLN254321

648 Andrzej Mar u Lewicki, Językoziuwstu-*o polskie w XX wieku

słabym przystosowańiem do opisu języków fleksyjnych i niską efektywnością, rozbudowany aparat formalny do dziś pozwala na wygenerowanie tylko 3-5% zdań języka naturalnego. Jednocześnie zwolennicy składni semantycznej dowiedli, że wyrażenia, które w teorii generatywno-transformacyj-nej uważa się za proste (występujące w strukturach głębokich), są semantycznie złożone i są rezultatem wielu operacji generatywnych (S. Karolak, Zagadnienia składni ogólnej, Warszawa 1972).

Wielość metodologii i poszukiwań teoretycznych, niewątpliwie korzystna poznawczo, nie sprzyjała opracowaniom syntetycznym. W końcu lat sześćdziesiątych XX w. podstawowym podręcznikiem uniwersyteckim była wciąż Gramatyka języka polskiego Szobera, przekazująca stan nauki o języku z początku XX w. Zadanie stworzenia nowej gramatyki polskiej podjęła Pracownia Budowy Gramatycznej Współczesnego Języka Polskiego Instytutu Języka Polskiego PAN. Z inicjatywy Topolińskiej, Laskowskiego i Urbańczyka, dyrektora Instytutu, pracę zorganizowano w ten sposób, że szczegółowe problemy gramatyki poddano analizie rwolenników różnych metodologii. W rezultacie powstał zbiór niezwykle cennych opracowań, ujmujących ten sam problem z różnych punktów widzenia. Są to tomy będące opracowaniami zbiorowymi: Liczba, ilość, miara (Wrocław 1973); O pre-dykacji (Wrocław 1974); Charakterystyka temporalna wypowiedzenia (Wrocław 1975); Kategorie gramatyczne grup imiennych w języku polskim (Wrocław 1976). Potem prace przygotowujące gramatykę zamieszczano w specjalnie utworzonej serii „Studia Gramatyczne” (t. 1 i 2, Wrocław 1977; 1978). W wyniku tak prowadzonych prac i dyskusji wyłonił się zespół autorski, który w 1976 r. podjął się napisania gramatyki łączącej podsumowanie dorobku badań strukturalnych z metodologią generatywną w ujęciu składni semantycznej predykatowo-argumentowej. Dzieło ukazało się w 1984 r. pod redakcją S. Urbańczyka, Gramatyka współczesnego języka polskiego-, t. 1 -M. Grochowski, S. Karolak, Z. Topolińska, Składnia-, t. 2 - R. Grzegorczykowi, K. Kallas, K. Kowilik, R. Laskowski, A. Orzechowska, J. Puzynina, H. Wróbel, Morfologia (Warszawa 1984). Znacznie później wydano t. 3 -L. Dukiewńcz, I. Sawicka, Fonetyka i fonologia, pod red. H. Wróbla (Kraków' 1995). Opracowanie tej gramatyki jest najwyraźniejszą cezurą zamknięcia okresu przyswajania metod strukturalnych w lingwistyce polskiej.