procesie rozwoju mowy i myślenia dziecka. Zrobiłam to jednak celowo, gdyż chcę podkreślić fakt, iż osoba pobudzająca (stymulująca) mowę dziecka musi mieć stale na uwadze ogólne zasady jego rozwoju psychofizycznego.
Pomysł tej broszury narodził się podczas pracy w państwowych domach małych dzieci, gdzie jako logopeda, mający możliwość indywidualnej pracy w ciszy i spokoju, mogłam nawiązać kontakt emocjonalny z dzieckiem i moje obserwacje potwierdziły tę współzależność. Rozmowy w poradni z rodzicami, a także z logopedami i pedagogami zajmującymi się stymulacją mowy małego dziecka — upewniły mnie o tym, jak bardzo potrzebne są publikacje podające konkretne zestawy ćwiczeń stymulujących rozwój mowy.
Ze względu na małą objętość tej książeczki nie mogłam podać szerszego zestawu ćwiczeń (zabrakło tu np. ćwiczeń mięśni arty-kulacyjnych — języka, warg itp.). Uważałam jednak, że pomoc tego typu uzyska czytelnik w każdej z wymienionych na końcu książki poradni.
Dążąc do tego, by książeczka ta stała się pomocą dla rodziców, starałam się w miarę możliwości wyeliminować lub wyjaśnić wszystkie trudniejsze, bardziej fachowe określenia oraz szerzej omówić trudniejsze ćwiczenia.
Dziecko opanowuje zdolność posługiwania się językiem w niewiarygodnym tempie — na przestrzeni około dwu lat staje się zdolne nie tylko do formułowania, ale i do rozumienia zdań, z którymi się nigdy jeszcze nie zetknęło, a których sens jednak pojmuje. Warunkiem dojścia do takiego stopnia opanowania języka jest jedynie kontakt z mówiącymi ludźmi. W toku rozwoju dziecko opanowuje za pośrednictwem dorosłych różne znaczenia słów. W wieku około dwu lat linie rozwoju myślenia i mowy, które dotąd przebiegały oddzielnie, zbiegają się. Po dwu latach życia dziecko kończy okres „przed-intelektualny” w rozwoju mowy, będący zarazem okresem „przedjęzykowym'’ w rozwoju myślenia. Według niektórych badaczy, między mową a myśleniem istnieje powiązanie tego rodzaju, że jedna z tych kategorii opiera się z konieczności na drugiej, w stałym współtworzeniu i oddziaływaniu na siebie.
Psychologia rozwojowa rozpatruje rozwój mowy w dwu aspektach:
— ilościowym, czyli obejmującym zasób używanych słów,
— jakościowym, dotyczącym rozwoju gramatycznych form językowych.
Słownik dziecka, ograniczony na początku