par), worek z gumką dookoła otworu, by dziecko mogło włożyć rękę, lecz nie widziało, co jest w środku. Kładziemy w rzędzie przed sobą po jednym przedmiocie — lalę, misia, szpulkę itp. — drugie przedmioty z pary wrzucamy do worka, prosimy dziecko, żeby obmacało dokładnie każdy przedmiot, a następnie bierzemy np. misia i prosimy, żeby wyjęło z worka misia. Gdy dziecko opanuje ćwiczenie, możemy wrzucać do worka drewniane klocki o różnych kształtach. Podobnie postępujemy przy zapoznawaniu dziecka z właściwościami przedmiotów, takimi jak gładki — szorstki, ciepły — zimny itp.
Historyjki obrazkowe. Pokazujemy dziecku np. pierwszy obrazek: miś wygląda przez okno, gdy pada deszcz; drugi obrazek: miś otwiera parasolkę i wychodzi; trzeci obrazek: miś ma złożoną parasolkę, bo świeci słońce. Dziecko ma ułożyć historyjkę kolejno, a potem przy pomocy pytań opowiedzieć ją.
Ćwiczenia przygotowawcze do pojęcia czasu. Nastawiamy zegar-za-bawkę, np. na godz. 12.00 i mówimy dziecku, że kiedy na prawdziwym zegarze wskazówki będą ułożone tak samo, dziecko pójdzie na spacer, zje obiad itp.
Podobnie można nastawiać na inne stałe pory związane z jakąś stałą czynnością (np. „dobranocka’'). Zawsze nazywamy ustawioną godzinę — nie wymagając tego jednak od
Ćwiczenia pojęć: wczoraj, dziś, jutro. Robimy z kartonu kalendarz, na którym należy zaznaczyć wszystkie dni miesiąca (12 arkuszy). W każdym „okienku” jednego dnia wpisujemy datę, a pod spodem rysujemy (lub robi to dziecko) coś co wydarzyło się w danym dniu, np. wycieczka do lasu (kilka drzewek), przyjazd cioci (walizka). Należy przygotować etykietki z napisami: wczoraj, dziś, jutro — jeśli dziecko zna te pojęcia (nigdy wcześniej!) dodajemy dalsze: przedwczoraj, pojutrze itp. Kalendarz ten pomoże dziecku zrozumieć pojęcia przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Etykietki przesuwa dziecko każdego dnia wieczorem.
Ćwiczenie oddechowe. Dziecko ma za zadanie dmuchanie na kuleczki waty przez rurkę (wydech), przyssanie kuleczki do rurki i przeniesienie jej na inne miejsce (wdech). Przyssanie buzią (bez pomocy rąk) plastykowego kubeczka i przeniesienie go na inne miejsce.
Ćwiczenia pamięci. Prosimy: powiedz dwa, gdy dziecko powie, prosimy o powtórzenie zestawu, np. cztery, trzy pięć, jeden, trzy. Liczby wymawiamy tonem jednostajnym.
Ćwiczenia koncentracji uwagi na układanie ust. Prowadzący ćwiczenia wymawia bezgłośnie samogłoski przy pomocy odpowiedniego ułożenia ust — dziecko głośno wymawia odpowiednią samogłoską.
'pws"warrym twiC2etóem tego 41