Zabawy rozwijające mowę dziecka (8)

chowego i automatyczne wyłączanie się z czynności słuchania;

3)    zubożony zasób doświadczeń — przez to ograniczony rozwój rozumienia mowy (tzw. słownik bierny), a co za tym idzie trudności w operacjach myślowych;

4)    brak motywacji do posługiwania się mową, (w grupie najczęściej wystarczy gest, krzyk lub po prostu wyrwanie zabawki koledze);

5)    utrudniony kontakt emocjonalny między dzieckiem a dorosłym, niezbędny dla ogólnego rozwoju dziecka.

Zmieniające się ciągle opiekunki, przerzucanie dziecka z oddziału na oddział nie sprzyja rozwojowi mowy. Dziecko nie jest pewne nikogo i niczego. Gdy wreszcie, około 3 roku życia pojawiają się pierwsze słowa (przeważnie dopiero w tym wieku!) — dziecko nagle zostaje wyrwane ze swego dotychczasowego środowiska i przeniesione do innego zakładu. I znowu przestaje mówić. A lata najbardziej sprzyjające rozwojowi mowy uciekają...

W domu rodzinnym dziecko słyszy brzmienie słów, na długo przedtem zanim zacznie je wymawiać, jest ono „zalewane” mową, mówi się nie tylko do niego, ale i przy nim. Dziecko słucha dialogu osób dorosłych, nie rozumie wprawdzie sensu słów, ale się z nimi osłuchuje i w ten sposób uczy się jakby mimo woli języka ojczystego. Chwyta melodię wyrazu, spostrzega, że za pomocą ściśle

określonych słów coś można osiągnąć, inne zaś słowa oznaczają zakaz... Uczy się wiązać dane słowo z gestem, odpowiednią intonacją, wyrazem twarzy itd. Dziecko wychowywane w rodzinie ma wszelkie szanse prawidłowego rozwoju mowy. Szanse te najlepiej mogą ocenić rodzice, którzy adoptowali dwu- trzyletniego malucha z domu dziecka i obserwowali jego rozkwit w domu rodzinnym.

Zanim przystąpimy do zabawy

Stwierdzono, iż dziecko podczas nauczania mowy w formie lekcji znajduje się w stanie nerwowego napięcia. Natomiast podczas zabawy staje się swobodne, zapomina przy tym, że mowa jest czymś, co wymaga mozolnej pracy. Słowa, które powodowały wiele kłopotu w czasie lekcji, teraz podczas zabawy zostają przez dziecko wymówione spontanicznie, bez większych trudności. Dlatego nigdy nie należy zmuszać dziecka do wypowiedzenia danego słowa, można bowiem wywołać reakcję negatywną i zniechęcić je raz na zawsze do ćwiczeń.

Dla dynamizacji działalności poznawczych dziecka ważne jest także nastawienie psychiczne i takie cechy jego osobowości, jak: odwaga, inicjatywa, odporność na niepowodzenia. Na wykształcenie tych pożądanych cech wpływa w dużej mierze atmosfera w 15