Zdjęcie3968

194 Rozdział 6. Dyikbja w percepcji *polcczncj

przeanalizowaniu wyników badań wyłoni! się dość jasny obraz pottaw hi danych nauczycieli. Zarówno poloniści, jak i nauczyciele języków obcyA charakteryzują się pozytywnymi postawami o silnym i umiarkowanym na* leniu wobec uczniów z dysieksją. Badani nauczyciele ujawnili ptBJtpac postawy w zakresie trzech komponentów - poznawczego, emocjonalnego i behawioralnego.

W zakresie komponentu poznawczego badani wykazali się dobro? poziomem wiedzy o dyslcksji rozwojowej, obejmującej znajomość pojta* dysleksji rozwojowej, jej objawów, etiologii oraz diagnozy tego zabunzae. Ankietowani nauczyciele wiedzieli, że termin „dysieksją rozwojowa" oj-nosi się m in. do specyficznych trudności z poprawną pisownią pomimo znajomości zasad pisowni. Poza tym zdawali sobie sprawę z tego. że ofep-wami specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu jest m.in. mylenie, za* miana i opuszczanie liter, błędne odczytywanie całych wyrazów oraz trudności w rozumieniu przeczytanej treści. Badani pedagodzy wied&di również, że obniżona inteligencja, wady wzroku i słuchu oraz zaniedbasz środow iskowe nie powodują dysleksji rozwojowej. Rzadko jednak badan nauczyciele widzieli przyczynę specyficznych trudności w nauce czytana i pisania w zaburzeniach rozwoju językowego.

W zakresie komponentu emocjonalnego badani nauczyciele wykazali się pozytywnym stosunkiem emocjonalnym wobec zjawiska dysleksji raz wojowej i uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pat nia. Badani pedagodzy byli zdania, że dzieci dyslektyczne mogą studiować i robić karierę zawodową. Wyrazili przekonanie, że praca z tymi dzieóa jest potrzebna i przynosi rezultaty. Nie zgadzali się ze stwierdzeniem, k dysieksją rozwojowa jest wynikiem mody nagłośnionej przez media.

Większość polonistów była zdania, że uczniowie z dysieksją powinni być oceniani na innych zasadach niż pozostali uczniowie. Tę opinię wyn-zilo tylko 33% ankietowanych nauczycieli języków obcych.

W zakresie komponentu behawioralnego ankietowani nąjczę&q wybierali odpowiedzi świadczące o tym, że starają się, aby dzieci z dyskbR rozwojową nic były wyśmiewane przez rówieśników. Co trzeci naucąod wprowadza! ułatwienia dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w ■>-uce czytania i pisania. Do tych ułatwień należały: pisanie sprawdzian#* w wydłużonym limicie czasu, tolerowanie większej liczby błędów ortograficznych w pracach pisemnych, możliwość usadowienia dziecka blisko sic-bie. Dostrzegają oni mocne strony uczniów dyslektycznych.

Oceniane postawy były spójne. Nie wykazano istotnych różnic*u kresie komponentu poznawczego u nauczycieli języka polskiego i naao

dęli języków obcych. Istotne różnice natomiast dotyczą komponentu emocjonalnego i behawioralnego na korzyść nauczycieli języka polskiego.

Poloniści w większym stopniu niż nauczyciele języków obcych starali śę, aby dzieci z dysieksją rozwojową nic byty wyśmiewane przez swoich rówieśników. Częściej niż nauczyciele języków obcych poloniści próbują dostrzec mocne strony uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania. Oni także są bardziej skłonni do stosowania zaleceń zawartych w opiniach psychologiczno-pedagogicznych niż nauczyciele języków obcych.

Zdecydowana większość polonistów (90%) kieruje dzieci z dysieksją rozwojową na specjalne badania oraz namawia rodziców do korzystania z dodatkowej terapii.

Ponad połowa ankietowanych polonistów pozwala uczniom ze specyficznymi trudnościami w nauce na pisanie sprawdzianów w wydłużonym limicie czasu. Natomiast tylko 37% badanych nauczycieli języków obcych jest skłonne przedłużyć czas sprawdzianu dziecku ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania.

Największa zgodność wyników ujawniła się w deklaracjach, że badani poloniści starają się, żeby dzieci dyslektyczne nic byty wyśmiewane przez inne dzieci (niemal 100%). Podobnie badani nauczyciele nie byliby zadowoleni, gdyby dzieci z dysieksją byty odizolowane od innych uczniów. Taka wysoka zgodność dotyczyła także przekonania o konieczności namawiania rodziców do korzystania z różnych form pomocy i dodatkowej terapii. Ponad 83% badanych polonistów wie, że problem dysleksji nie dotyczy wyłącznic języka polskiego.

Najbardziej negatywne nastawienia ujawniło stwierdzenie dotyczące stosowania zaleceń z opinii specjalistycznych stwierdzających dysleksję rozwojową. Tylko ponad 6% badanych polonistów stosuje zalecenia zawarte w opinii psychologiczno-pedagogicznej z własnej woli (średnia dla tego pytania wyniosła 1,73). Thkże negatywne nastawienie ujawnia się w przypadku możliwości zwalniania uczniów z dysieksją z dyktand (średnia 2,06). Należy dodać, że są to kontrowersyjne zagadnienia budzące zawsze wiele emocji co do słuszności takich działań wobec uczniów z trudnościami.

Uwzględniając komponenty postawy wobec dysleksji, można też odnieść się do komponentu emocjonalnego i behawioralnego, pamiętając jednak, że nie mierzymy skalą rzeczywistych komponentów, lecz tylko ich deklarowane przez respondentów przejawy, które mogą odbiegać od rzeczywistości. Niemniej deklaracje polonistów reprezentiąjące komponent behawioralny najsilniej (w porównaniu z pozostałymi składowymi posła?