37

70

Podobnie jak we wzorze (3.21), jeżeli zastąpimy indeksy 1, 2 indeksami i, j, można wówczas rozpatrywać współczynniki wagowe (wagi) poszczególnych punktów wspólnych tak zwanej figury błędów, a błąd średni pozycji (radialny) M obliczyć ze wzoru:

70

gdzie:

Pi - wagi poszczególnych alp.

Pi, - wagi poszczególnych punktów wspólnych par alp.

Ilustracją objaśniającą sposób wykorzystania współczynników wagowych jest wyznaczenie pozycji (estymacja) sposobem graficznym z trzech alp. Wykreśla się alp i w figurze błędów - trójkącie oblicza się dla każdego wierzchołka różnicę azymutów AAy (rys.4.1).    ^v

azymutów AAy poszczególnych punktów wspólnych

Wagi poszczególnych punktów- wspólnych oblicza się ze wzoru (3.21) zapisanego ogólnie:

Py = p, _Pj sin² AA_tJ

Na najdłuższym boku znajdujemy punkt podziału D, obliczany według określonych współczynników wagowych w odległości d od punktu o większej wadze (na rys. 4.2 punkt wierzchołka o większej wadze Pjj):

d =

(boU)P,,; Pu ⁺ P|J

(4.4)

Rys 4.2 Graficzny sposób wyznaczania pozycji prawdopodobnej w trójkącie przecinających się alp

Punkt podziału odmierzamy od wierzchołka o współczynniku Pj ₃ (większym niż Pj^) w skali zastosowanej do boku I. Z przeciwległego wierzchołka trójkąta (2,3) prowadzimy prostą do punktu D. Podobną procedurę stosujemy dla boku II. prowadząc z wierzchołka (1*3) prostą na kolejny punkt podziału boku 0. Proste, przeprowadzone do punktów podziału, mają punkt wspólny w środku trójkąta, wyznaczający pozycję prawdopodobną o błędzie średnim obliczanym ze wzoru (4.3).

Inny graficzny sposób wyznaczania punktu prawdopodobnego P| przedstawiono na rysunku 4.2. Z wierzchołka trójkąta P₂j, utworzonego przez trzy przecinające się linie pozycyjne, przeprowadzono środkową boku na przeciwległy (najdłuższy) bok trójkąta. Zmierzono mniejszy kąt wewnętrzny między środkową a