62 E. UCHNAST _ SAMOLECZENIE BIOEMANACYJNYM SPRZĘŻENIEM...
Przez pień mózgu przebiegają także ważne szlaki nerwowe, łączące różne struktury organizmu. Między innymi biegnie tędy i droga piramidowa od okolicy ruchowej kory mózgowej do ośrodków ruchowych pnia mózgu i rdzenia kręgowego, przewodząca impulsy dla ruchów dowolnych, W kierunku wstępującym biegnie ; wstęga boczna, przewodząca impulsy z receptorów czucia powierzchniowego i głębokiego.
W pniu mózgu zlokalizowany jest zespół układów nieswoistych obejmujący: twór siatkowaty, znajdujący się w głębokich partiach pnia mózgu; rdzeń przedłużony; most; śródmózgowie; tylne podwzgórze; oraz wzgórzowy układ redukujący.
Kilka słów należy poświęcić opisowi układu siatkowatego, ze względu na możliwość odgrywania przez niego bardzo ważnej roli w metodzie B.S.M..
W skład układu siatkowatego — oprócz tworu siatkowatego — wchodzi jeszcze szereg innych struktur, odznaczających się podobnymi właściwościami.
Impulsy z układu siatkowatego mogą być przekazywane w kierunku wstępującym — do wyżej leżących struktur z korą móz-gową włącznie oraz w kierunku zstępującym — z kory mózgowej do ośrodków pnia mózgu i rdzenia kręgowego. W związku z tym układ siatkowaty dzieli się na wstępujący i zstępujący. Rozgraniczenie anatomiczne między obu tymi częściami nie istnieje, jest ono czysto umowne, ponieważ elementy do nich należące wzajemnie się przeplatają.
Pobudzenie układu siatkowatego w jakimś miejscu prowadzi nie do lokalnego pobudzenia określonego obszaru kory, lecz wywiera działanie na całą korę! Możemy sobie wyobrazić, że impulsy powstające w receptorze pod wpływem bodźca zewnętrznego ; biegną dwiema drogami. Jedną z nich stanowi droga swoista, do- ; chodząca do swoistego ośrodka korowego, druga natomiast jest nieswoista. Od dróg swoistych w pniu mózgu odłączają się odgałęzienia zwane kolateralami albo bocznicami, które wchodzą w obręb tworu siatkowatego. Twór siatkowaty jest zbudowany z neuronów o licznych połączeniach między sobą. Pobudzenia z jednego miejsca szybko rozprzestrzeniają się na dalsze obszary tej struktury. Do tworu siatkowatego dopływają także impulsy z wyżej leżących okolic mózgu i jąder podkorowych, kory mózgowej i móżdżku. Ponadto twór siatkowaty ma połączenia z bardzo rozległy- ; mi obszarami recepcyjnymi. Twór siatkowaty oddziaływuje zarówno pobudzająco, jak i hamująco, zarówno w regulacji napięć mięśniowych. jak i czynności motorycznych oraz przewodzenia im-: pulsów w swoistych drogach czuciowych. (Patrz schemat tworu siatkowatego na ryd. 16).
Powstaje pytanie natury zasadniczej. Jaką rolę spełnia układ siatkowaty przy przetwarzaniu impulsów z dróg zstępujących, w sytuacjach działania organizmu w stanach chorobowych, w przypadku trzymania ręki w określonej pozycji na głowie chorego człowieka czy zwierzęcia przy zabiegu B.S.M.? W Określonej pozycji układu ręki na głowie chorego człowieka dokonuje się bic-emanacyjne sprzężenie zwrotne z odpowiednimi ośrodkami kory mózgowej, zawiadującymi chorymi obszarami ciała lub całym chorym organizmem, a w rezultacie takich zabiegów uzyskujemy pełną równowagę wewnętrzną w danym obszarze ciała lub w całym organizmie (np. przy grypie leczymy się bez powikłań). Prawdopodobnie mamy wówczas do czynienia z odwróconym, w stosunku do normalnego, działaniem układu siatkowego o szczególnym charakterze, podobnie jak i w całym układzie nerwowym. W takiej sytuacji następuje pobudzenie określonego ośrodka w korze mózgowej, w wyniku czego oddziaływujemy na organizm dwiema drogami: jedną nieswoistą, a druga swoistą. Drogą nie-
Układ siatkowaty zstępujący
hamujący.
pobudzający
b. Układ siatkowaty zstępujący.
1 — podwzgórze. 2 — śródmózgowie. 3 — most. 4 — rdzeń przedłużony.
Rvc 16 Ilustracja graficzna — „Schemat układu siatkowego wstępującego V i zstępującego”. (Z p. 28, s. 59 i 61).