CCF20090811037

ROZDZIAŁ I. JEGO ZYCIE

Biografia Sorena Kierkegaarda me wymaga wielu słów. Urodził się 5 maja 1813 roku jako ostatnie z siedmiorga rodzeństwa, z drugiego małżeństwa, Michaela Pedersena Kierkegaarda. Prawie przez całe swoje życie mieszkał w Kopenhadze. Dzięki zamożności ojca nie był zmuszony zarabiać na własne utrzymanie. Był kolejno: studentem, poważanym autorem książek i polemizującym pisarzem. W roku 1830 wstąpił na uniwersytet, a w roku 1841 obronił pracę doktorską. W roku 1840 zaręczył się z Reginą Olsen, a zaledwie po roku zaręczyny zostały zerwane. Od roku 1843 roku aż do śmierci, opublikował wiele estetycznych, filozoficznych, religijnych i polemicznych prac, wiele z nich napisał pod pseudonimem ¹. Często widy-

1

Prace autorskie Kierkegaarda są swoistym fenomenem. Treściwą analizę jego ważniejszych prac, znajdziemy we wstępie Swensona do tomu 11 tłumaczonych przez niego Budujących przemówień. Krótko mówiąc, wszystkie opublikowane przez Kierkegaarda prace można podzielić, tak jak on sam to uczynił, na prace estetyczne i religijne. Dzieła estetyczne, które same w sobie zawierają ukrytą i pośrednio religijną motywację, zostały napisane w latach 1843-1846. Są to Albo-albo (1843), Powtórzenie (1843), Bo jaźń i drżenie (1843), Okruchy filozoficzne (1844), Pojęcie fiku (1844), Stadia na drodze życia (1845) oraz Zamykające nienaukowe postscriptum (1846). Dzieła religijne pisane były równolegle do prac estetycznych; jednak te pierwsze Kierkegaard podpisywał swoim imieniem, podczas gdy te drugie wydawał pod pseudonimem. Dziewięć Budujących przemówień opublikowano w 1843 roku, kolejnych dziewięć pojawiło się w 1844 roku. Chociaż prace te były sygnowane imieniem Kierkegaarda, to jednak zostały one napisane z punktu widzenia religijności immanentnej. Trzy kolejne przemówienia „z wyimaginowanej okazji”, wydane po angielsku pod tytułem Myśli o przełomowych momentach w ludzkim życiu, opublikowano w 1845 roku. Wszystkie te przemówienia wychodziły poza perspektywę religijności immanentnej i rozpoczęły okres religijnych prac Kierkegaarda w bardzo wąskim sensie. W 1847 roku Kierkegaard opublikował Czyny miłości oraz trzy przemówienia budujące w „różnych nastrojach ducha", Czystość serca, Ewangelia cierpienia, Lilie na polu. Te dwie ostatnie opublikowano po angielsku pod jednym tytułem; Ewangelia cierpienia. W następnym roku pojawiły się Chrześcijańskie przemówienia. W tym samym czasie powstała praca zatytułowana Punkt widzenia na moją działalność pisarską, którą wydano dopiero w 1859 roku, już po śmierci Kierkegaarda. Największe, ostatnie już dzieła Kierkegaarda to: Choroba na śmierć (1849), Wprawki do chrześcijaństwa (1850) oraz Przyczynek do zbadania samego siebie (1851), Zalecone dla współczesnych powstało w łatach 1851-1852, a wydano je dopiero w 1876 roku. W latach 1854-1855 Kierkegaard opublikował wiele polemizujących artykułów, które zebrano i przetłumaczono na język angielski pod tytułem Atak na świat chrześcijański. Wiele krótszych esejów, rozpraw i kazań, które nie pojawiły się w tym zbiorze, opublikowano w najbardziej wydajnych dla Kierkegaarda latach. Książka o Adlerze, napisana, a następnie uzupełniona o dodatkowe treści, nie ujrzała światła dziennego za życia Kierkegaarda. Jednak