CCF20090831015

I

Jest powszechnie przyjętym zwyczajem, że autor w przedmowie do swego dzieła wyjaśnia czytelnikom cel, do którego zmierzał, i motywy, którymi się kierował, oraz bliżej określa stosunek, w jakim — jak , sądzi ■—jego dzieło pozostaje do innych, dawnych i współczesnych opracowań tego samego przedmiotp. Ale zaopatrzenie dzieła filozoficznego w tego rodzaju przedmowę byłoby, naszym zdaniem, nie tylko czymś zbytecznym, ale także czymś że względu na rzecz samą nieodpowiednim i sprzecznym z celem. To bowiem, co w przedmowie można by powiedzieć o filozofii ~ historyczne podanie kierunku i stanowiska, ogólnej treści i osiągniętych wyników, łączenie luźno rozrzuconych twierdzeń z zapewnieniami o ich prawdzie — wszystko to nie jest i nie może być uważane za właściwy sposób przedstawienia prawdy filozoficznej. ~ Przedmowa taka [byłaby czymś nieodpowiednim i sprzecznym z celem] także z innego powodu. Filozofia obraca się głównie w elemencie ogólności ¹ zawierają-

3

1

W elemencie ogólności — w oryg.: im Elemente der AUge-meinheit. „Das Element" ma tu znaczenie „środowiska", czy „żywiołu", a nie pierwiastka, atomu.

Hegel — Fenomenologia ducha