CCF20100407004

275

Ogólna charakterystyka i podstawowe parametry pyłów

275

Ogólna charakterystyka i podstawowe parametry pyłów

Rys. 10.1-1. Podstawowe odmiany azbestu

We włóknie elementarnym amfiboli nie występuje typowa dla chryzotylu centralna pusta przestrzeń. Głównymi kationami wchodzącymi w skład amfiboli są magnez, żelazo, wapń i sód. Struktura amfiboli umożliwia łatwe zastępowanie kationu, dzięki czemu skład chemiczny i właściwości fizyczne różnych azbestów amfibolowych są bardzo zróżnicowane. Niezwykle rzadko skład chemiczny badanej próbki jest zgodny ze wzorem teoretycznym.

Podczas gdy rozdrabnianie włókien chryzotylowych może prowadzić do uzyskania oddzielnych pojedynczych włókien elementarnych, to rozdrabnianie amfiboli może zachodzić wzdłuż określonej płaszczyzny krystalograficznej włókna. Podział wzdłuż niektórych z tych płaszczyzn może doprowadzić do włókien elementarnych amfiboli o średnicy 4,0 nm.

Mechanizmy rozdrabniania amfiboli są ważne ze względu na działanie biologiczne, gdyż wpływają na liczbę cząstek, ich powierzchnię właściwą i ogólną re-spirabilność (przenikanie do obszaru wymiany gazowej), a także ze względu na informację chemiczną zawartą na powierzchni włókna.

Typowe wiązki włókien krokidolitowych ulegają łatwo rozpadowi na włókna, które są krótsze i cieńsze niż włókna innych azbestów amfibolowych, traktowanych w ten sam sposób. W porównaniu z innymi amfibolami lub z chryzotylem, krokidolit ma względnie niską odporność na ciepło, ale jego włókna są szeroko stosowane tam, gdzie jest wymagana duża odporność na kwasy.

W postaci włókien występuje w przyrodzie wiele minerałów, innych niż azbest. Niektóre minerały w wyniku rozdrabniania tworzą cząstki o kształcie' włókien. Często trafiają one do środowiska na skutek naturalnych procesów erozyjnych. Zainteresowanie tymi minerałami stale wzrasta, ponieważ w pewnej ograniczonej liczbie przypadków łączy się je z zachorowaniami ludzi (tak jak w przypadku erionitu, odpowiedzialnego za rozwój stwierdzonych w Turcji mię-dzybłoniaków opłucnej) oraz z powodu tego, że proponuje się stosowanie tych minerałów w charakterze zamienników azbestu. Ocena ich szkodliwości dla organizmu jest przedmiotem badań.