ZAPALENIE OTRZEWNEJ
1. bakteryjne pierwotne - krwiopochodne - paciorkowce, pneumokoki, tbc,
2. bakteryjne wtórne: E. coli - flora mieszana: beztlenowce + enterokoki -Pseudomonas, Proteus, KIebsielia, Serratia,
• perforacja - wrzód pęknięty, OZWR, perforacja uchyłka, nieszczelność
• przesięk - OZPŻ, 02TT, OZWR, ostre niedokrwienie jelita
3. niebakteryjne - chemiczno-toksyczne - perforacja wrzodu, OZT
ze względu na rodzaj wysięku
• surowicze
• włóknikowe
• ropne
• zgorzelinowe
• kałowe ze względu na zakres -
• rozlane
• ograniczone ( naciek, ropień )
ZAPALENIE OTRZEWNEJ patogeneza
• niedrożność porażenna jelit
• zaburzenia metaboliczne - odwodnienie, hipokaliemia, kwasica metaboliczna
• wstrząs: oligowolemiczny - potem septyczny
• niewydolność wielonarządowa - niewydolność oddechowa + niewydolność nerek + zaburzenia krzepnięcia
objawy
• miejscowe = ból brzucha + obrona mięśniowa + porażenie perystaltyki
• ogólne = suchy język, zaostrzone rysy twarzy, tachykardia, skapomocz leczenie
1. przedoperacyjne - wyrównanie niedoboru płynów oraz elektrolitów, przywrócenie diurezy, antybiotyki, odbarczenie przewodu pokarmowego
2. operacja - zwalczenie źródła, drenaż, odbarczenie jelit
3. pooperacyjne - leczenie przeciwwstrząsowe, antybiotyki, żywienie
PERFORACJA WRZODU w 20% jest pierwszym objawem wrzodu żołądka (1/3 ) i dwunastnicy (2/3 )
• chemiczne zapalenie otrzewnej (6-12 godzin)
• okres pozornej poprawy
• bakteryjne zapalenie otrzewnej
objawy:
• nagły ból brzucha promieniujący do barku
• brzuch deskowaty
• zniesienie stłumienia wątrobowego
• powietrze pod kopułą przepony w RTG
leczenie
1. zaszycie wrzodu ( + badanie histopatologiczne)
2. plastyka odżwiemika
3. częściowa resekcja żołądka
OSTRE ZAPALENIE WYROSTKA ROBACZKOWEGO > 60% ostrego brzucha, 6% społeczeństwa
1. niedrożność wyrostka - rozdęcie - rozwój bakterii (ból trzewny)
2. przejście zakażenia na otrzewną wyrostka (ból somatyczny)
3. perforacja - rozlane zapalenie otrzewnej
4 naciek okołowyrostkowy ( plastron ) - ropień lub wchłonięcie się
objawy zależne od lokalizacji:
• miedniczny
• międzypętlowy
• biodrowy
• zakątniczy - wstępujący leczenie
• appendectomia (+ drenaż )
NIEDROŻNOŚĆ MECHANICZNA JELIT
ok co 10-ty pacjent operowany na ostrym dyżurze
1. z zadzierzgnięcia ( strangulacja ) 85% - zaburzenia ukrwienia jelita > 4 h
• zrosty
• uwiężnięta przepuklina (wewnętrzne i zewnętrzne )
• skręt
• wgłobienie - jelitowo-jelitowe, krętniczo-kątnicze, narastający ucisk krezki prowadzi do zaburzeń ukrwienia
2. z zatkania ( obturacja ) 15%
1. nowotwór
2. kamień żółciowy ( > 2,5 cm, przetoka pęcherzykowo-XII)
3. kamienie kałowe
4 zapalenie ( uchyłków, IBD )
lokalizacja:
• jelito cienkie - 70% (30% zrosty, 30% przepukliny) = wysoka
• jelito grube - 30% ( 85% nowotwór,) = niska
NIEDROŻNOŚĆ MECHANICZNA JELIT
patogeneza - ślina 1000 ml + sok żołądkowy 2500 ml + żółć 500 ml + sok trzustkowy 1000 ml + sok jelitowy 2500 ml = 7,5-8 litrów / d
• po 24 godzinach od zatkania - brak wchłaniania
• po 48 godzinach - wzmożone wydzielenia
• rozdęcie jelita - przesięk do otrzewnej - niedokrwienie i martwica ściany
• zaburzenia metaboliczne - odwodnienie ( gromadzenie wody w III przestrzeni), (wzrost HCT o 1 = utrata 0,5 I płynu )
• hiponatremia, hipokaliemia, hipochloremia, kwasica metaboliczna objawy
• ból brzucha kolkowy
• wymioty
• wzdęcie brzucha
• zatrzymanie wiatrów i stolca
• perystaltyka wysoko tonowa - metaliczna
• RTG przeglądowe brzucha = poziomy płynów
15