CCI20110305008

ROZDZIAŁ IV

I ETAPY EDUKACJI EKOLOGICZNEJ

1. Kontekst procesu nauczania i uczenia się

\

\ Jeśli chcemy ocalić nasze społeczeństwo,

to w pierwszej kolejnpści musimy zająć się wypracowaniem systemów wychowawczych, bo jedynie one będą w stanie ochronić czystość moralną i intelektualną dzieci.

Karl Popper

Celem edukacji ekologicznej jest prawdziwy wzrost osobowy wychowanka, który rozumiemy jako nabywanie trwałych przyzwyczajeń    |

i umiejętności bycia w świecie przyrody. Wrastanie w świat przyrody jest    !

wynikiem stałego intelektualnego wysiłku i ćwiczenia. Jednak owocny wysiłek tego rodzaju jest niemożliwy bez odpowiedniej motywacji i refleksyjnego podejścia do otaczającego środowiska.

Konstruując model edukacji ekologicznej na miarę współczesnych czasów, wychodzimy od uwzględniania kontekstu, w którym przebiega złożony proces nauczania i uczenia się oraz zachodzą relacje i więzi osobowe. Prawidłowy kontekst wskazuje uczniom sposoby zakończenia    j

jakiegoś indywidualnego cyklu spotkań. Rozpoczęcie nauczania wybranego cyklu spotkań i dialogów edukacyjnych wymaga rozeznania kontekstu, tj. osobowej motywacji wychowanka, jego otwarcia się i gotowości celem uzyskania oczekiwanych owoców na podejmowanej drodze rozwoju:''    - i

Nauczyciele, jako członkowie wspólnoty szkolnej, starają się brać pod uwagę rzeczywisty kontekst życia wychowanków obejmujący środowisko przyrodniczo-społeczne mające wpływ pozytywny i negatywny. Pożyteczne i ważne staje się zachęcanie uczniów, aby od czasu do czasu zastanawiali się nad tymi czynnikami, z którymi się stykają i które    1

wywierają wpływ na ich postawy, postrzeganie, sądy i wybory. W wielu szkołach pragnąc osiągnąć postęp w świadomości ekologicznej wprowadza    t

się nowe programy, używa pomocy wizualnych i odpowiednich podręczników.

W realizacji zasad „żywego uczenia” bardzo pomocne mogą okazać się reguły Ruth Cohn, mające konkretny i praktyczny charakter. Są one następujące:

1.    Jesteś tu, ponieważ chcesz coś uzyskać, jednak inne obecne tu osoby oczekują również czegoś od ciebie.

2.    Ty sam decydujesz, kiedy i jak chcesz zabrać głos.

3.    Wypowiadając się, bądź zgodny z samym sobą.

4.    Zwracaj uwagę na sygnały ze strony cielesnej, które pojawiają się u ciebie i innych.

5.    Nie zabieraj równocześnie głosu, bo mówi nie kilka osób lecz jedna.

6.    Przerwij dyskusję, jeśli nie możesz w niej uczestniczyć. Twoje i moje zaburzenia mają pierwszeństwo.

7.    Nie mów przez „się” lub „my” lecz przez „ja”.

8.    Staraj się nie odpowiadać pytaniem na pytanie.

9.    Spostrzegaj adresata swojej odpowiedzi w jego aktualnym stanie.

10. Staraj się wyobrazić sobie i przewidzieć skutki swojej wypowiedzi.

Podkreślamy — w kontekście uczenia bierzemy pod uwagę:

a)    cechy osobowe ucznia i jego gotowość do wzrastania,

b)    społeczność lokalną bliższego i dalszego środowiska,

c)    szkołę jako instytucję dydaktyczno-wychowawczą oraz

d)    nauczyciela.

Rozpatrując sytuację ucznia dokonujemy diagnozy czynników wpływających na gotowość ucznia do uczenia się i jego wzrastania w wymiarze fizycznym, umysłowym, psychologicznym, społecznym i duchowym, mając na uwadze informację, formację i organizację. Wszystko to składa się na określony kontekst edukacji ekologicznej odczytywanej w świetle analizy społeczno-kulturowej składającej się na znaki współczesnych czasów.

2. Doświadczenie

Trzeba odbyć długą drogę aby żyć

uczuciami przyjaźni i miłości do najwyższych możliwości.

Luciano Cian

Drugim stopniem edukacji ekologicznej jest doświadczenie rozumiane jako „smakowanie czegoś wewnętrznie”. Najpierw trzeba poznać fakty, idee, zasady. To wymaga zgłębienia wszechstronnego znaczenia słów i wydarzeń, analizy i oceny idei oraz rozumowania, tylko przy pełnym zrozumieniu tego, co się rozważa, można przejść do zdrowej oceny jego znaczenia. Nie chodzi tu tylko o czysto intelektualne zrozumienie zjawisk ekologicznych, lecz trzeba, żeby cała osoba wychowanka — umysł, serce i wola — brała udział w nrocesie uczenia sie.