DSCN8879

lalnością. Trwale j również pamiętamy to, co wielokrotnie występowało w prze- I szłóśći.

Bardzo często przeżywamy chwile, żenię możemy sobie czegoś przypomnieć. I I albo po pewnym okresie przypomnimy sobie te fakty, albo mimo wysiłków - nie I udaje się nam tego już nigdy dokonać. W pierwszym przypadku mamy do czynie- ! nia z zapominaniem okresowym, w drugim - zapominaniem całkowitym.

W przypadku zapominania okresowego - krótkotrwałego, najczęstszą jego przyczyną jest hamowanie wywołane przez interferujący wpływ jednych informacji na drugie. Nowy bodziec, działając niespodziewanie, a przy tym silnie, może utrudnić, a nawet uniemożliwić przez pewien czas - przypomnienie sobie dawnych informacji, które były do niedawna bez trudu odtwarzane. Szczególnie dotyczy to treści werbalnych (nazwy, numery, nazwiska). Czynnikiem hamującym może być zarówno zewnętrzny bodziec, jak i każde przypomnienie. Podczas myślenia możemy przypomnieć, sobie coś nie związanego z tokiem myślenia, co wywoła zapomnienie tego, o czym aktualnie myślimy. Jednak, gdy interferujący wpływ nowych bodźców ustanie, na ogół bez trudu przypominamy sobie to, czego przed chwilą nie mogliśmy odtworzyć.

Inaczej jest z zapominaniem długotrwałym. W jego przypadku, mimo wielokrotnych prób, nic występuje przypomnienie. Czasami jednak, nawet po latach, dochodzi do niespodziewanego przypomnienia, gdy bodziec ten lub podobny zadziała powtórnie (np. widok osoby, której nazwisko staraliśmy sobie bezskutecznie przypomnieć). Zajdzie wtedy nie tylko rozpoznanie, ale również odtworzenie brakującej informacji (w tym przypadku nazwiska). Dlatego też należy pamiętać, żc brak przypomnienia w danej chwili jakiejś informacji nie świadczy o całkowitym jej zapomnieniu, gdyż po pewnym czasie lub w innych warunkach może bowiem dojść do jej odtworzenia.

Dlaczego jedne fakty przypominamy sobie bez trudu a inne zapominamy? Współczesna psychologia jest daleka od jednoznacznego wytłumaczenia tego faktu. Dane eksperymentalne i obserwacje pozwalają jedynie na sformułowanie hipotez.

Niewątpliwie każdy ślad pamięciowy włączony jest w mniej lub bardziej złożony system engramów. Do każdego z nich można dotrzeć różnymi drogami. Niektóre z engramów są uprzywilejowane. Zostały lepiej utrwalone i były częściej aktywizowane. Łatwo do nich dotrzeć. Natomiast położone w ich sąsiedztwie lub związane z nimi treściowo inne engramy, o mniejszym znaczeniu mogą być tłumione. Przykładowo widok egzaminatora uniemożliwi odtworzenie materiału z jego wykładu podczas egzaminu. Hamujący wpływ jednych engramów na inne jest szczególnie wyraźny wówczas, gdy próbom przypominania towarzyszą silne emocje.