elementy kompozycji fotograficznej

Operujmy jednak przykładami.

Treść fabularny będą miały np. następujące temoty: człowiek pracuje, dziecko się bawi, samochód jedzie itp. Cechą charakterystyczną tych wszystkich tematów jest ich złożoność. Treść fabularna — to przedmiot zmienny, taki, który po upływie krótkiego czasu stanic się inny.

Głównym atrybutem dzieła sztuki Jest przymiot. Treść emocjonalna działa w głównej mierze na sferę uczuciową tak twórcy, jak i odbiorcy dzieła sztuki.

Treść fabularna i emocjonalna łączą się często ze sobą tak ściśle, że trudno jc od siebie oddzielić. Tworzą jedno „zdanie plastyczne", zawierające podmiot, orzeczenie i określenie.

Dzieło sztuki powinno jednoczyć temat i formę w treść artystyczną. Forma artystyczna fotogramu zależna jest od jego strony technicznej i kompozycyjnej.

Technika, a więc zabiegi mające na celu osiągnięcie właściwej tonal-noścl obrazu, ostrości konturu ł głębi ostrości są środkami formalnymi, jakimi dysponuje fotograf artysta.

Kompozycja jest warsztatem strony formalnej. Takie czy inne tematy możemy pokazać w różnej formie, w zależności od zastosowanego ujęcia kompozycyjnego, realizując w ten sposób różne treści artystyczne. Nie każda forma odpowiada jednak poszczególnym tematom. Należy Ją dobierać starannie, aby wspólnie z tematem tworzyła pełnowartościową treść artystyczną. Miękki rysunek będzie w zasadzie formą odpowiednią dla mglistego krajobrazu, lecz zasadniczo błędną dla obrazu o tematyce przemysłowej itd.

Na dobór formy do tematu nie ma recept, byłby to bowiem triumf sztampy i banału.

Artysta malarz, przed przystąpieniem do malowania dzieła, najczęściej komponuje i rysuje szereg szkiców wstępnych; na ich podstawie sporządza szkic końcowy, według którego maluje dzieło ostateczne. W malarstwie obraz jest starannie zaprojektowany, odchylenia od projektu są zazwyczaj niewielkie.

Warunki pracy fotografa artysty są inne niż malarza. Choć zdarza się niekiedy, że fotograf postępuje tak samo jak malarz, ale często korzysta z przypadku, który skłania go do wykonania zdjęcia, co nic zwalnia jednak fotografującego od „zorganizowania" tematu. Różnice w metodach pracy malarza i artysty fotografa polegają m. In. na tym, że malarz może wykonać szkice do swego obrazu w różnych miejscach i w różnym czasie. Malarz nie jest związany z przedmiotem. Może zestawić w swym dziele przedmioty, które nigdy ze sobą nie sąsiadowały. Może wreszcie z braku jakiegoś przedmiotu stworzyć Jego obraz na podstawie wyobraźni. Malarz malując krajobraz może istniejących w naturze poszczególnych jego elementów wcale nie namalować, może również do obrazu wprowadzić przedmioty, których w danym pejzażu nic było. Fotograf pracuje inaczej. Najczęściej temat fotografowany jest już „gotowy" i nic się w nim nie da zmienić. Obiektyw rejestruje na emulsji wszystko, co się znajduje w polu jego widzenia. Ta warsztatowa różnica jest zasadniczą przyczyną charaktcry-

19