elementy kompozycji fotograficznejf

dają sensowi tematu oraz czy tworzy dla założenia tematycznego odpowiedni nastrój. Analiza motywów jest wstępem do analizy plastycznej.

Analiza plastyczna, nazywana analizą formalną, rozpatruje układ geometryczny obrazu, układ tonalny oraz układ stosunków ostrości na obrazie.

Analizę zaczynamy od ostrości. Przeprowadzamy ją najpierw wra-żeniowo: czy wybrany układ ostrości podkreśla temat główny i nastrój obrazu. Dopiero potem zagadnienie rozpatrujemy szczegółowo, sprawdzając poszczególne elementy obrazu. Ponieważ ostrość lub nieostrość jest specyficzną cechą techniki fotograficznej, zwracamy na nią specjalną uwagę. Z pojęciem tym łączą się zagadnienia nieostrości nieuniknionej, poruszenia 1 ziarnistości obrazu¹). Nieostrość nieunikniona powstaje przy dużych powiększeniach z małego wycinka. Jeśli nie rzuca się ona w oczy przy oglądaniu obrazu z odległości równej przekątnej obrazu, przyjmujemy, że Jest nieszkodliwa. Praktycznie może być ona jeszcze większa.

Następuje teraz analiza formalna — geometryczna. Analizę tę. jak i każdą inną, przeprowadzamy zawsze z myślą o temacie głównym. Zaczynamy ją od rozpatrzenia pola: czy jest ono odpowiednie do układu elementów obrazu, tzn. czy wielkość obrazu Jest stosowana i czy zastosowano słusznie układ poziomy, względnie pionowy. Następnie rozpatrujemy układ osi przedmiotów. W tym celu, najlepiej na kalce technicznej, musimy narysować schematyczny szkic głównych elementów obrazu, przeprowadzając przez ich przybliżone środki linie proste, tzw. ..osie". Gdy szkic robimy linią cienką, „osie" przedmiotów rysujemy grubo. Rozpatrując te osio stwierdzimy, czy Istnieje na obrazie formalny ład.

Zbyt zawlkłany rysunek osi świadczy o niejasnej kompozycji geometrycznej. Jednakże rozpatrzenie samych osi nie mówi nam jeszcze wszystkiego. Pozornie zagmatwany obraz może się w dalszym ciągu okazać zupełnie zwarty. Robimy więc drugi szkic i wyszukujemy na nim punkty węzłowe, powstające na przecięciach linii zbieżnych rzeczywistych i wyobrażonych. Jeżeli punktów węzłowych nie jest za dużo, najwyżej trzy, układ jest poprawny. Z punktami węzłowymi łączy się zagadnienie „kierunku". Analiza tego samego obrazu przeprowadzana przez różnych teoretyków da rozmaite wyniki. Jest to dowodem. Jak indywidualnie odczuwany jest element kierunku. W obrazie do

Am Ina oil (AA — A,A, — BB — otle Pioaowc. CC wyraźna oi skoSna. D — Di — Dj — D> — oi!c słabo Łiryiowane) nie wprowadza nowych clcmcntdw 1 po-twiordza statyczność układu

brze skonstruowanym, mimo różnych przebiegów kierunku, będą te przebiegi nie zagmatwane. W obrazach chaotycznych będą one poplątane, będą przecinały się w fantastycznych pętlach. W związku z punktami węzłowymi należy sprawdzić układ punktów mocnych, wykreślając na szkicu punktów węzłowych siatkę złotego podziału. Jeżeli punkty węzłowe leżą na punktach mocnych lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie.

135

1

Ziarnlitoić obrazu piko cecha eberaktarystyema techniki fotooraHerneJ ^{b!1 m}'^1łl łtanowlf błędu obrazu Dopuwcia )q w&p41cr¹łna fotografia artyztyeine.