elemrent6

226 / POSTAWA DZIECKA

fa fe fi fo fu phe pho phi phe pha Ca-fś,    fa-dc, ,

fik, filie, frere.

36. Francuski anonim, Nouvel alphabet de lenfance orne d'un grand nombre de dessins et de textes explicatifs, {Nowy alfabet dla dzieci ozdobiony dużą liczbą rysunków i tekstów wyjaśniających), 1867' rycina bez paginacji.

M£ DOR

YOU ŁEZ-YOUS

FAIRE

TOUT DE SUITĘ

a e 6 6 i o

& & i 6 tk

ab eb ib ob ar er ir or ur sa ta ga va za ja na ra ma

37. Francuski anonim, Le Livre des enfants sages, nr 9. ABC du reve de Marguerite, (Książka dla mądrych dzieci, nr 9. ABC snu Marguerite),

1873: rycina bez paginacji.

unicestwić konstrukcję pełną kolczastych kasztanów, które są maczugami, papieru staniolowego, który jest srebrnym skarbem, klocków, czyli sarkofagów, kaktusów, czyli drzew-totemów, miedziaków, czyli puklerzy. Dziecko od dawna już pomaga sprzątać w matczynej bieliźniarce, na ojcowskich regałach z książkami, podczas gdy we własnym rewirze ciągle jeszcze pozostaje niestałym, walecznym gościem” '.

Trochę później w Berlińskim dzieciństwie Benjamin ponownie będzie mówił o wtajemniczeniu w czytanie — czytanie bez zrozumienia, zabawy literami — i mieszanych montażach, powtarzając nieomal słowo w słowo owe linijki napisane na temat dziecka nieporządnego" . Nasuwa się zatem kwestia filozoficznego

43    Tamże, s. 38.

44    Zob. tegoż. Enfance berlinoise. prze- Jean Lacoste. Paris 1981, s. 103 108: wydanie polskie: Ber-lińskie dzieciństwo rui przełomie wieków. rlurr.. Bogdan Baran Warszawa 2010, s 133—139.