IMG)48

26	1. Romantyczny „sposób odczuwania
Rzecz interesująca:	badacze mogą wykorzystywać poezj

27

znej Północy

islandzkich i norweskich skaldów jako wiarygodne źródło h| się pieśń bohaterska. Romantyków pociągało również i to, że storyczne dlatego, że właściwy jej jest nie znany innym utwcj była to twórczość śpiewana, mówiona, nie pisana, twórczość rom tej epoki „typ autorstwa", że — cytując ich np. w wiek więc przekazywana bezpośrednio z ust do ust, z serca do serca. XIII — przyznawano twórcom-skaldom „prawo autorskie^ W prelekcjach paryskich dokonała się tyrteizacja Skaldowie byli bowiem bezpośrednimi świadkami, a częst i mesjanizacja średniowiecza — łączyła się ona naj-i uczestnikami wydarzeń, które opiewali.¹’ Granica międli ściślej z mesjanistyczną wizją. Napoleona. Napoleon niejako poezją a życiem miała być zatem przekraczana w obydwj potwierdzał dla Mickiewicza średniowiecze. Wedle jego strony: wielcy mężowie realizowali poezję, prawdziwi poej ówczesnego rozumowania średniowiecze stało się kluczem do realizowali życie.    j dziejów nowożytnych, zapowiadało je i wyjaśniało. Było figu-

Dwuczęściowe dzieło pierwszego informatora Europy o ku| *4 nowożytności, było mesjaszem, nowej historii, U podstaw turze staroskandynawskiej, zachłannie czytanego w Pols. mesjanistycznego światopoglądu Mickiewicza tkwiła szczególna Paul Henri Malleta (Introduction i Hiistoire du Danemarc i idea ludu-narodu. Wątki, znane z jego młodzieńczej twórczości, 1-on traite de la relipion, des lais, des rrweurs et des usages dl "Jtfr charakterystycznemu wyostrzeniu. Teraz mówił: „Na-

anciens Danois, 1775, oraz Monuments de la mj/tholopie et j ^r6i °^ŚW1T> ^s‘« » "W    moralności me inaczej jak

. . . „ J ’    ..... _ . ...    przez wielkie przykłady; potrzeba mu wielkich czynów, a za-

pohie des Celtes et parttcuherement des anciens Scandtnavei f .    . „ . u , , . „^y _t „ „ . , «    .    . . S .

.. ^r ,    11 ja . * i:j___tem i wielkich ludzi. Przez cały ciąg wieków średnich mie-

1756) przynosiło opr cz prze a    szczanie i chłopi nieustannie czynili postępy duchowe słucha-

zasób sądów estetycznych przejętych przez roman yków. D    _{0 żywotach świętych} j ₀ bohaterskich czynach

nich należało przekonanie Malleta wysnute na podstawie    _{slysząc 0} przykładach dzielności, szlachetności' i po-

zji staroskandynawskiej, ze i era urę spo ecze s w cywi iż ^_w^_ccnj_a Tak urobieni, mieszczanin i chłop, zanim wystąpili wanych przeznacza się jedynie a gars i rnawc w, poezj _{ng p0}]_acb bitew ostatniego wieku, byli już wewnętrznie ryce-ludów pierwotnych zaś zwraca się do wszystkich. To tuU _rzami. _bohaterami" (XI, 478).

rodził się mit skalda, barda, aojda, jeden z najtrwa ^ rozprawie O poezji romantycznej nie było mowy o „po-szych mitów romantyzmu, który przecier był przede wszyst _stępach duchowych”, ale został wówczas zarysowany portret kim pewną teorią i praktyką poezji jako sposobu życia, cj j_ucj_{u wo}jennegó, towarzyszącego rycerzom: wdzięcznego od-szczególnie widoczne jest właśme w prelekcjach paryskie) _{biorcy ipieó rycerskich}... obecnie Mickiewicz posunął się

Mickiewicza.    .    , znacznie dalej: lud, odpowiednio ukształcony duchowo w wie-

Swiat heroiczny Eddy i Osjano nigdy me uzyskałby trwa _{kach średnich}. _{sam stawał się} rycerzem. W Napoleonie zaś lości, gdyby me twórczość jego piewców, utrzymywali roman _{poeta dojrza}, _spe,_nienie wzoru osobowego na miarę wielkich tycy. Co więcej, bohaterowie, me ufając swoim poetom, ni _{mężów średnich wiek}ów: „w dawnym Kościele lud w chwi-podejmowaliby chwalebnych czynów, gdyż pozbawiono by id _{lach nagleg0 zapa}łu obwoływał, podnosił do godności arcybi-w ten sposób szansy wieczności. Trzeba też przypomnij _skupiej Powieka, który nawet nie był ochrzczony” (XI, 374) -o czym była mowa przed chwilą, że skaldowie to wojownicj; _{dzialał slusZ}me, gdyż „życie, zapał i czyn” dyktowały mu co podbudowywało ukochany przez romantyków mit Tyrteu _{podobne zacho}wania. W tym też duchu średniowiecza zda-sza poety żołnierza. Sojuszowi herosa i jego barda towa _nj_em Mickiewicza postępował Napoleon. Armie nowożytne u Por. A. J. Guriewicz, Noryjeżskoje obszczestwo w ranniej¹ wraz ze swym wielkim mężem udały się w pochód krzyżowy;

srtednieunełcowje. Probhemy socjalnowo stroją i kultury, Moskw) _rvcerze chrzęści iańscy Drzedzierzcneli \ie w męczenników 1977, s. 33. Autor powołuje się na liczne prace M. I. Stieblina-Ka ^y    cnrzescijanscy przeazierzgnęli się w męczenników.

u d«,    r——TT—;-! Werk im Grundriss. Herausgegeben von W. A. Koch, Stuttgart

1875, s. 95-99. Herder podkreśla, że u ludów Północy miecz i pieśń auf dtp Sitten dpr Vólker itPaUo* ^r ^^irtcun0 ^deT Djchtkuns były na równi cenione i że ludy te żywiły nieskończoną wiarę w siłę

I    t^rnoSf^S 31¹ pieśni “^{ych 1}IBB

Bfflii^{0 typologii aulorstwa w} literału przedrukowany w: J. G. Herder, Menach und Geschichte. Setn