IMGT05

muzyki pop, identyfikuje się z bohaterami nosi amerykańskie diinsy, jada hot-dogi w o posiadaniu amerykańskich samochodów .To stolicą świata, a coca-cola i nowy kompakt-d] kultury.

Proces globalizacji polega również na „eksporcie” społeczni] akceptowanego w Stanach Zjednoczonych pojęcia „wolności” —rozu. mianej do konsumpcji i na wprowadzaniu w świadomość ludzi „sk» modyfikowanych mikroutopii”, wyprowadzonych z uprzednio narzu, conych im potrzeb konsumpcyjnych⁴⁴. Stąd możliwości podejmow* nych przez ludzi wyborów, decydujące o ich poczuciu wolności, mają charakter z góry zdeterminowanych układów. Jednostka wchodzą w układ, niczym w komputerowy „hiperprogram” — ma możliwość wyboru, a każdy wybór otwiera przed nią kolejny układ wyborów. Nic | może ona Jednak tworzyć układów, które zdeterminowane są przez I ideologię konsumpcji. W ideologię tę wprowadza się skutecznie! niemal wszystkie problemy egzystencjalne. Ludzie sądzą, że kreują I świat, a oni tylko wybierają z oferty.    I

Można więc stwierdzić, że i w tym przypadku „ukryty program I edukcji globalnej zawiera treści sprzeczne z intencjami globalistów. I

Zakończenie

Usiłowano tu pokazać wieloaspektowe, ideologiczne, kulturowe I i narodowo-polityczne uwikłanie edukacji globalnej. W kontekście I wielu apologizujących ją tekstów odczuwałem potrzebę ponownego I spojrzenia na globalizm i dostrzeżenia kontrowersji, które wynikają I z konfrontacji jego założeń z innymi teoriami pedagogicznymi orazl rzeczywistością końca XX wieku. W efekcie nie proponuję odrzucenia I Ambiwalentna ideałów globalizmu i celów edukacji globalnej. We współczesnym I współczesnej świecie nie ma już łatwych wyborów; każda teoria pedagogiczna Jest I pedagogicznej uwikłana w ambiwalentne konteksty praktyczne, z których w Jedne I uprawomacniają Ją, inne zawieszają Jej zasadność. Jednocześnie przyję-1 cie określonej perspektywy epistemologicznej potwierdza lub neguje I aspiracje danej koncepcji w dziedzinie „budowy lepszego świata”. .Nie I można wybrać raz na zawsze trwałego 1 krystalicznego fundamentu. I Wybierać trzeba nieustannie, każdego dnia, w każdej nowej sytuacji. I

amerykańskich filJ

McDonaldzic

Nowy Jork Jest dla

maąJ

fsk Madonny wzorcej

44. T. Lukc. Ścreens oj P.otser. Urbana 1989. $. 53.

Ideolog/, Domlnattón a»el Rtsl/ienee In Injonnaum

«•/

•frrtr/y.

Polecane lektury

I Bagby P„ Kultura i historia. Prolegomena do porównawczego badania cywilizacji, Warszawa 1975.

| Bańka ]. (red.), Cywilizacja jako przedmiot powszechnej antropologii filozoficznej, Katowice 1989.

Berlin 1., „Idee polityczne XX wieku” (w:) 1. Berlin, Dwie koncepcje wolności,

I wybór l redakcja J. jedlicki, Warszawa 1991.

Buksińłkl T. (red.), Wspólnotowość wobec wyzwań liberalizmu, Poznań 1995. Czamota A., Zybertowlcz A. (red.), Interpretacje wielkiej transformacji, Warszawa 1988.

Ellat N., Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, Warszawa 1980.

Habetmas )., „Na czym polega dziś kryzys? Problemy uprawomocnienia w późnym kapitalizmie" (w.) J. Habermas, Teoria i praktyka. Warszawa 1983.

Kołakowski L*., Cywilizacja na lawie oskarżonych. Warszawa 1990.

Koneczny F., O wielości cywilizacji, Kraków 1935.

Krasnodębskl Z., Upadek idei postępu, Warszawa 1991.

Krzysztofek K., Cywilizacja: dwie optyki, Warszawa 1991.

(Markowska D., „Siódmy nieprzyjaciel l siódmy świata kierunek” (w:) Kwieciński Z. (red.), Nieobecne dyskursy, część 11, Toruń 1992.

Meloslk Z., „Edukacja skierowana na świat” - ideał wychowawczy XXI wieku. Kwartalnik Pedagogiczny 1989, 3.

Michalski K. (red.), Europa i co z tego wynika. Warszawa 1990.

Michalski K. (red.), O kryzysie. Warszawa 1990.

Michalski K. (red.), Europa i społeczeństwo obywatelskie, Kraków 1994.

Panglc T., Uszlachetnianie demokracji. Wyzwania epoki postmodernistycznej, Kraków 1994.

Peccei A., Przyszłość jest te> naszych rękach. Warszawa 1987.

Postman N., Technopoł, Warszawa 1995.

Rlesman ©., Samotny tłum. Warszawa 1971.

Saciuk R„ Nasza epoka absurdu, Wrocław 1992.

Szacki J., Utopie, Warszawa 1978.

Szczepański J., Wizje naszego tycia. Warszawa 1995.

Szczepański M. S., Teorie zmian społecznych, Katowice 1990. świat przyszłości a Polska. Przemiany systemowe w Polsce a tendencje rozwojowe współczesnej cywilizacji. Warszawa 1995.

Polecane lektury