Kardas rodzia 25252525B3 strony#4 235

Proces komunikacji w zarządzaniu przedsiębiorstwem

Wioletta Wereda

Dla wszystkich przedsiębiorstw trudności w komunikacji stają się coraz bardziej dotkliwe, szczególnie gdy coraz większego znaczenia nabiera dla nich sposób oraz skuteczność komunikowania się z pracownikami w celu zwiększania wydajności procesu zarządzania.

W obliczu coraz intensywniejszej konkurencji i szybszego tempa zmian, firmy zaczynają uważać skuteczną komunikację z pracownikami za istotniejszą niż kiedykolwiek. Rozumiana jest ona jako część wydajności organizacyjnej oraz jako konstruktywny sposób wzmocnienia więzi między pracodawcą a pracownikiem, a także generowania idei przez wszystkich pracowników, łącznie z menedżerami¹.

Efektywne współdziałanie z ludźmi dla realizacji celów przedsiębiorstwa wymaga umiejętnego kierowania nimi, mobilizowania ich energii i inteligencji, aby wypełniali swoje zadania w sposób sprawny i skuteczny, kierując się nie tylko potrzebą zarobkowania, ale również innymi moty walorami. Określa się je jako zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu, czyli samorealizację poprzez efektywne komunikowanie się ze współpracownikami, aby osiągnąć sukces zawodowy".

Umiejętne stworzenie koncepcji zarządzania przedsiębiorstwem, przy obecnym skomplikowanym rynku pracy, wymaga od menedżera cech szczególnych, które pozwalają mu być elastycznym, otwartym na zmiany i innowacje. Aktualna koncepcja modelu traktowania człowieka w naukach organizacji i zarządzania przedstawia menedżera jako wielostronnie i wieloaspektowo wewnętrznie umotywowanego, co jest tylko częściową prawdą, ponieważ w motywacji również ważny jest proces skutecznej komunikacji oraz przepływ wiedzy i informacji w przedsiębiorstwie

1,.R. Bittel określa komunikację jako środek, poprzez który kierownictwo wysyła i otrzymuje informacje, natomiast, aby była ona skuteczna, menedżerowie _w (innie muszą efektywnie wykorzystywać słowo mówione i pisane w celu przekazywania poleceń i wskazówek dla swoich pracowników^{2 3},

11.1. Pojęcie skutecznej komunikacji

Zachowania ludzi na tle skutecznej komunikacji są więc szczególnie ważne dla właściwego funkcjonowania systemu organizacyjnego, dlatego leż komunikację można również nazwać wymianą znaczeń w różnych okolicznościach, w których do tej wymiany dochodzi'.

„Komunikacja jest procesem transmitowania informacji od jednej osoby do drugiej - lub prościej - wysiłkiem nadawania znaczenia”^{4 5}.

Trochę inną definicję komunikacji przedstawia K. Weinstein, która stwierdza, iż jest to przekazywanie innym „komunikatów"; jest to zarazem „proces” i „treść”, czyli określenie sposobu komunikowania i przekazywania informacji.

Ogólnie mówiąc komunikacja jest wzajemnym oddziaływaniem społecznym, za pomocą komunikatów, czyli treści. Wzajemne oddziaływanie zwraca uwagę na ważny element, czyli sprzężenie zwrotne, bez którego nic ma prawdziwej komu-

proces komunikacji w zarządzaniu przedsiębiorstwem W. Wereda

235

Najbardziej rozwiniętym modelem procesu komunikacji jest propozycja lak zwanego modelu interpersonalnego autorstwa Ph.l. Morgan'a, w której zawarte są najbardziej charakterystyczne cechy i przejawy poszczególnych elementów procesu. Komunikacja jest efektywna, gdy wiadomość odbierana przez odbiorcę jest dokładnie w takim znaczeniu, jakie jest zgodne z intencją nadawcy.

Proces komunikacji składa się z pięciu podstawowych elementów: nadawcy (źródła), wiadomości, wiadomości jako informacji, kanału, przez który wiadomość przechodzi, odbiorcy, który przechwytuje wiadomość i sprzężenia zwrotnego, czyli skutku, jaki wiadomość wywołuje u odbiorcy; co przedstawiono na rysunku 11.1.

Proces komunikowania powinien spełniać jedną lub wiele z poniżej wymienionych funkcji. Są to⁶:

•    wydawanie instrukcji,

•    prośba o informacje.    ✓

•    rozwiązywanie konfliktów.

1

' „/’«/.< Riznesii". dodatek „Dookoła świata Biznes globalny" część 2, ! 099. s. 14 M. łlolslein-BecK. Ryć albo nie bvć menedżerem. Infor Book. Warszawa 1997, s. 72.

' L. Kietlyka. Rola menedżera n- przedsiębiorstwie XXI wieka, „Ekonomika i Organizacja Pizett-siębiorstw” 2003, nr 9. s.21.

2

‘ LR. Bittel. Krótki kurs zarządzania. PWN. Warszawa 1008. s 175.

3

' Cz. Sikorski, Zachowania ludzi w organizacji, PWN. Warszawa 2001, s. 192.

4

Ph.J. Morgan, Organizational Behavior and Management, Kcndall/Ilunt Pub. Comp.. Dubuque 1989, s. 3-8.

5

K. Einstein, Komunikowanie się, |w:J D.M Stcwail (red ). Praktyka kierowania Jak kierować sobą i firmą, PWE, Warszawa 1994. s. 323-324.

6

A. Murdoch. Współpraca z cudzoziemcami w firmie, Poltext. Warszawa 1999, s. 53