Kukułka5

VI. Zasady i aormy stosunków międzynarodowych

Bibliografia

Cziomer Erhard, Lubomir W. Zyblikiewicz, Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, Wars za wa—K r aK ó w 2000,

Colard Daniel Iwts relations internationałes_s Paris 1977. s, 53-72.

Feld J. Werner. Nongovemmental forces and World Pohtics, New York 1972.

Earie Edward M., Nationalism and Infemationaiism, New York 1951.

Haliżak Edward, Irena Popiuk-Rysińska (red.), Państwo we współczesnych stosunkach międzynarodowych. Warszawa 1995.

Merle Marcel Sociologie des relations internationałes. Paris 1974. s. 241-345.

Merle Marcel, La vie intemationaie, 3e ed., Paris 1970, s. 17-107.

Kukułka Józef, Międzynarodowe stosunki polityczne, Warszawa 1982, s. 93-148.

Meynaud Jean. Les groupes de psession internationaux, Lausanne 1961.

Nye Joseph and Robert Keohane. Transnationał Relations and World Politics, Harvard 1972.

Michalet C.A., L’entreprise plunnotlonale, Paris 1970.

Reuter Paul, Jean Combacau, mstitutions et relations Internationa-

les, PUK Paris 1980.

Les societes muliinaiionales et le developpernent moridial, New York, Aodt 1973.

Zorgbibe Charles, Les relations internationałes. Paris. PUF, 1975, s. 51-202.

VI. Zasady i normy stosunków międzynarodowych

L Zasady

W ciągu wielu wieków stosunki międzynarodowe miały charakter epizodyczny i bardzo powoli kształtowały się reguły zachowań ich uczestników. Uczestnicy ci przyjmowali stopniowo zwyczajowe zasady i normy regulujące ich interakcje wzajemne. Następnie starali się utrwalać je na piśmie przy okazji wielkich kongresów dyplomatycznych i w traktatach międzynarodowych. Utrwalone i powszechnie przyjęte zwyczaje międzynarodowe uznane zostały za ważne źródło prawa międzynarodowego i w tym charakterze zostały zapisane w art. 38 statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, który stał się głównym organem sądowniczym ONZ.

His tory c zna e w o 1 u c j ę zasad s to s u nkó w między n aro d o w y eh i przezwyciężanie koncepcji stanu natury (homo homini lupus est) na rzecz kształtowania ładu międzynarodowego rozpoczęła zasada, dobrej...wiar-y-Oiw&jMes), utrwalana przez prawników' i władców od czasów Odrodzenia. Oznacza ona możliwość budowy zaufania między partnerami międzynarodowymi poprzez lojalne dotrzymywanie zobowiązań wzajemnych. Pochodną tej zasady stała się zasada^ dotrzymywania umów (pacta sunt servanclaj, potwierdzona w ważnych dokumentach'''międzynarodowych XX wieku (jak Pakt Ligi Narodów, Karta Narodów Zjednoczonych czy w wiedeńskiej konwencji o prawie traktatów z 1969 r.). Obu powyższym zasadom towarzyszy zrodzona już pod koniec średniowiecza zasada wjzajjejmaośęi, stosowana przy regulowaniu stosunków konsularnych, dyplomatycznych i gospodarczych. Obejmuje ona wzajemność materialną (wzajemność korzyści) i formalną (podobne traktowanie).

u?