Kukułka3

■ -^r

- - .;■

I ■    .

' .

XIV. Patologie międzynarodowe i ich przezwyciężanie

1. Czym są patologie społeczne?

Pojęcie „patologii” przyjęło się najpierw w naukach medycznych* Oznaczało ono połączenie sensu starogreckich slow „pathos” (cierpienie, dolegliwość) i logos (słowo, nauka). Określano nim wiedzę o przyczynach i przejawach długotrwałych chorób, Z czasem sens przenoszono na zjawiska społeczne. Jako patologiczne kwalifikowano więc pewne ciągi zachowań i działań sprzecznych z powszechnie uznanymi za racjonalne, pożyteczne i pożądane,

W czasach starożytnych patologiom społecznym starali się zapobiegać władzy i prawnicy, którzy przygotowywali i ogłaszali obowiązujące kodeksy postępowania obywateli (np. Hammurabiego, Justyniana 1 inne). W okresie- Oświecenia potrzebę przezwyciężania patologii wychowawczych głosili, zwolennicy nowoczesnych idei pedagogicznych (Jcan-Jacques Rousseau, John Locke, Hugo Kołłątaj i tu,), W XIX wieku czynili to ich kontynuatorzy, którzy szerzyli oświatę, dorosłych i promowali oświatę Indową.

Od drugiej potowy XIX wieku różnymi przejawami patologii społecznych zajęli się bardziej szczegółowo socjologowie (Emil Durkheim. Lambert Quetelct, Adam Podgórecki i in.). Akcentowali oni kwestie naruszania przez jednostki i grupy społeczne powszechnie akceptowanych wartości i norm zachowań społecznych. Jako patologiczne uznawali uporczywe łamanie obowiązujących norm prawnych, porządkowych, obyczajowych i moralnych, utrwalonych tradycją i usankcjonowanych strukturą społeczną. Dostrzegali też strukturalne źródła patologii społecznych (jak nierówności społeczne, alienacja, anomia, zagubienie moralne, pauperyzacja, marginalizacja oraz niespójność społecznych oczekiwań wobec jednostek).

243