12
ORZECZENIE ZŁOŻONE (IMIENNE)
Czasownik posiłkowy sum, esse, fui występuje jako:
1) orzeczenie czasownikowe, np. Polonia in Europa est. Polska znajduje się w Europie. Atheneae in Graecia sunt. Ateny znajdują się w Grecji.
2) łącznik orzeczenia złożonego, np. Italia linguae Latinae patria est. Italia jest ojczyzną języka łacińskiego. Puellae studiosae sunt. Dziewczęta są studentkami.
Orzecznik w języku łacińskim występuje zawsze w tym samym przypadku co podmiot.
DEKLINACJA I
Do deklinacji I należą:
— rzeczowniki i przymiotniki rodzaju żeńskiego zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na -a, a w dopełniaczu liczby pojedynczej na -ae, np.: lingua antiąua, linguae antiąuae język antyczny
— kilka rzeczowników rodzaju męskiego oznaczających zawód lub mieszkańców niektórych krajów, np.: poeta, -aepoeta; agricola, -ae rolnik', nauta, -ae żeglarz; Persa, -ae Pers; Belga, -ae Belg.
Temat rzeczowników i przymiotników deklinacji I kończy się na -a.
Pluralis | |||
Nominativus |
quis? quid? |
puellae dziewczynki |
P°-'r i aJxć 0 |
Genetivus |
cuius? |
puellarum dziewczynek | |
Dativus |
cui? |
puellis dziewczynkom |
lobuŁCo |
Accusativus |
quem? quid? |
puellas dziewczynki | |
Ablativus |
quo? |
puellis dziewczynkami | |
Yocativus |
puellae dziewczynki |
Singularis |
' I » Ujyr £Q^fn,x;r | ||
Nominativus |
quis? quid? |
m^SL^Mmczvnka. . . | |
..Genetiw.. . |
-Irtn?.. rn? |
1 | |
cuius? |
dzi£wnzvnkL. rj | ||
Dativus |
JcoeoLczeeo? __ _ J |
aQjtriO- jd™| ?criP+^/3o(l pUiC I | |
cui? |
puellae dziewczynce | ||
knrrm? r7Pmu? | |||
Accusativus Ablathms Vocativus |
quem? quid? kogo? co? quo? kim? czym? |
puellam dziewczynkę puella dziewczynką puella dziewczynko |