DSC07863

'

12

ORZECZENIE ZŁOŻONE (IMIENNE)

Czasownik posiłkowy sum, esse, Ali występuje jako:

1)    orzeczenie czasownikowe, np. Polonia in Europa est. Polska znajduje się w Europie. Atheneac in Graecia sunt. Ateny znajdują się w Grecji.

2)    łącznik orzeczenia złożonego, np. Italia linguae Latinae patria est. Italia jest ojczyzną języka łacińskiego. Puellae studiosae sunt. Dziewczęta są studentkami.

Orzecznik w języku łacińskim występuje zawsze w tym samym przypadku co podmiot.

DEKLINACJA 1

Do deklinacji I należą:

—    rzeczowniki i przymiotniki rodzaju żeńskiego zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na -a, a w dopełniaczu liczby pojedynczej na -ae, np.: lingua antiqua, linguae antiquae język antyczny

—    kilka rzeczowników rodzaju męskiego oznaczających zawód lub mieszkańców niektórych krajów, np.: poeta, -aepoeta; agricola, -ae rolnik; nauta, -ae żeglarz; Persa, -ae Pers; Belga, -ae Belg.

Temat rzeczowników i przymiotników deklinacji I kończy się na -a.

Singularis
Notrnnatiyus	quis? quid? kto? co?	puella dziewczynka
Genetivus	cuius? kogo? czego?	puellae dziewczynki
Datrvus	cui? komu? czemu?	puellae dziewczynce
Accusativus	quem? quid? kogo? co?	puellam dziewczynkę
Ablatmis	quo? kim? czym?	puella dziewczynką
Vocativus		puella dziewczynko
Pluralis
Nominativus	quis? quid?	puellae dziewczynki
Genetivus	cuius?	puellirum dziewczynek
Dativus	cui?	puellis dziewczynkom
I Accusati vus	quem? quid?	puellas dziewczynki
1 Ablańvus	quo?	puellis dziewczynkami
Vocativus		puellae dziewczynki

INDICATWUS IMPERFECTI ACTIVI

Tryb oznajmujący czasu przeszłego niedokonanego strony czynnej

Koniugacja I	Koniugacja U
Singuiaris
1.    narra-ba-m opowiadałem 2.    narra-ba-s opowiadałeś 3.    narra-ba-t opowiadał	1.    vide-ba-ra widziałem(am) 2.    vide-ba-s widziałeś 3.    vid5-ba-t widział
Pluralis
1.    narra-ba-mus opowiadaliśmy 2.    narra-ba-tis opowiadaliście 3.    narra-ba-nt opowiadali	1.    vide-ba-raus widzieliśmy 2.    vide-ba-tis widzieliście 3.    vide>ba-nt widzieli

Koniugacja III	Koniugacja IV
Singuiaris
1.    leg-e-ba-m czytałem 2.    leg-e-ba-s czytałeś 3.    leg-e-ba-t czytał	1.    audi-e-ba-m słuchałem 2.    audi-e-ba-s słuchałeś 3.    audi-e-ba-t słuchał
Pluralis
1.    leg-e-ba-mus czytaliśmy 2.    leg-e-ba-tis czytaliście 3.    leg-e-ba-nt czytali	1.    audi-e-ba-raus słuchaliśmy 2.    audi-e-ba-tis słuchaliście 3.    audi-e-ba-nt słuchali

INDICATIVUS FUTURI I (PRIMI) ACTIVI Tryb oznajmujący czasu przyszłego I strony czynnej

Koniugacja I	I Koniugacja II
Singuiaris : '
1.    narra-b-o opowiem 2.    narra-b-i-s opowiesz 3.    narra-b-i-t opowie 1	1.    vide-b-o zobaczę 2.    vid<F-b-i-a zobaczysz 3.    vide-b-i-t zobaczy
Pluralis

1.    narra-b-f-mus opowiemy

2.    narra-b-i-tis opowiecie

3.    narra-b-u-nt opowiedzą

1.    vide-b-f-mus zobaczymy

2.    vjde-b-f-tis zobaczycie

3.    vide-b-u-nt zobaczą