Obraz 5

przyjaciela.

pociesz się, że ..., por. * Pociesz się, iż jemu też nie dali nagrody, pomyśleć, że ..., por. * I pomyśleć, iż on nie ma żadnego wykształcenia, popatrz, że ..., por. * Popatrz, iż on nigdy nic nie umie, a dostaje co najmniej trójki.    £

nie powiesz, że ..., por. * Nie powiesz, iż ci za mało zapłacili, ktoś nie powie komuś, że ..., por. * On mi nie powie, iż to tyle musiało kosztować.    '&■*> ~P 1^1    _f /<? -..

pozwól, że ..., por. * Pozwól, iż ci podam płaszcz.

ktoś przeprasza, że żyje, por. * Jego zachowanie jest okropne: przeprasza, iż żyje.

coś przeciwko czemuś, że ..., por. * Dolar przeciwko złotówce, iż on nie wygra.

co kogoś <to> wzrusza, że ..., por. * Co mnie to wzrusza, iż on nie chce.

kogoś mało wzrusza, że ..., por. * Mnie mało wzrusza, iż on nie chce. ktoś jest w strachu, że ..., por. * On jest w strachu, iż go zamkną, umówmy się, że ..., por. * Umówmy się, iż bywają gorsze mecze, czyktoś się zastanajyiał^że ..., por. * Czy pani się zastanawiała, iż on jest bardzo chory?

skąd ta pewność, że ..., por. * Skąd ta pewność, iż przyjdzie?

jeszcze rozumiem, że ..., por. * Jeszcze rozumiem, iż nie ustąpił ojcu. Ale

matce?

ktoś nie będzie patrzeć, że ..., por. * On nie będzie patrzeć, iż zginie dużo ludzi.

sk^d ktoś wie, że ... (przy braku presumpcji wiedzy; z przyciskiem frazowym na skąd i na wie), por. * Skąd Stefan wie, iż maja zamknąć Instytut? (Rzecz ciekawa, homonimiczna jednostka z presumpcja wiedzy nie ma takiego ograniczenia: zdanie Skąd kierownictwo tej partii wie, iż nasze ministerstwo się ni a interesuje? jest całkowicie normalne, nawet jeżeli mówiącemu można zarzucić niejaka pretensjonalność.) zgodzisz się, że ..., por. * Zgodzisz się, iż twoje wystąpienie było bardzo długie.

tak ... że ktoś popamięta, por. * Ja ja tak urządzę, iż on popamięta, ktoś się śmieje, że ..., por. * Profesor się śmieje, iż teraz może sprzedać swój księgozbiór.

Dewiacyjność przytoczonych zdań jest, jak się zdaje, niepodważalna. Powstaje tu jednak pewien problem: czy me jest tak, że (lub: iż) ta

dewiacyjność_wynika po prostu z niespójności stylistycznej,__Nasze

wyrażenia jako całość, ™ógłhy4ao&4?gwiedziec, mają charakter mnie) lub hardziej kolokwialny, podczas gdv iż jest mocno nacechowane^ jako