Injektywność (różnowartościowość) funkcji. Funkcje odwrotne.
Definicja 1.6.
Mówimy, że f:X —»Rjest funkcją równowartościową (injekcjaj, jeśli zachodzi warunek
Vx., x, s X [x. * x, ] => [/ (Xj)*/(-)].
Uwaga.
Na mocy zasady kontrapozycji {{p => q) o — q => —. p) ostatni warunek można podać
w następującej równoważnej postaci: ¥x-,x, sl [/(*i) = /(:)=3»[x1 = x, ]] . Prawdziwe jest więc
Twierdzenie 1.1.
/: X —> Y jest injekcją <=> ¥x. ,x2 e X /(x,) = f(x,) => r, = x.
Twierdzenie to jest wykorzystywane, przy rozwiązywaniu równań, w których występują funkcje mjektywne („opuszczenie” symbolu logarytmu lub podstawy fiinkcji wykładniczej).
Interpretacja graficzna różnowartościowości:
każda prosta równoległa do osi Ox przecina wykres funkcji różnowartościowej wł co najwyżej jednym punkcie.
Definicja 1.7.
Niech f oraz h będą funkcjami różno wartościowymi, przy czym Dh = R; i Rh = Dr. Funkcję h nazywamy funkcją odwrotną do funkcji f i oznaczamy h = /-l o Vx s Rr f (/7(.v)) = x,
Uwaga.
Oznaczymy przez id ^ funkcję identyrcznościową w zbiorze A tzn. funkcję, która każdemu elementowa za zbioru A przyporządkowuje ten sam element. id \A —> A , x h—^ x
Wówczas mamy / ° / ”' - idR .
Złożenie funkcji odwrotnej do funkcji f z funkcją f jest więc identycznością w przeciwdziedzinie funkcji f.
Wykres funkcji odwTOtnej /"* jest symetryczny do wykresu funkcji f wrzględem prostej
Przykład 1.7.
/ R^R , f:x-> y = 2x + 1
Sprawdź, że f jest funkcją różnow?artościową, naszkicuj wykresy funkcji oraz podaj
przepis na f~l.
Rozwiązanie.
Aby pokazać injektywność wykażemy prawdzwosć implikacji Vx. ,x2 e R [/(x,) = f(x7) => x, = x:]