— 162
zabiegami, aby tam wywołując na zewnątrz sztuczną ciepłotą uśmierzyć wewnątrz gorączkę. Zawija się dziecko w płótno zamaczane pierw w gorącej wodzie z octem, i gorące przykładaj o ile wytrzymać może. Przez wywołanie tej ogólnej, podwyższonej ciepłoty następuje ulga, gdyż gorączka zostaje rozdzieloną, a niebezpieczeństwo zmniejszone. Po usunięciu gorącego płótna, można działać na miejsce cierpieniem dotknięte zimnymi zabiegami, aby krew raczej rozpędzić a nie przywabić. Uczynić to można przez polanie górne i przez zimną opaskę szyjną.
W niebezpieczeństwie będące dziecko, zawiń w gorące prześcieradło np. na godzinę; — gdy się płótno zdejmie, daj zaraz dziecku polanie górne, kierując najwięcej strumień wody na szyję i kark, poczem kładź je zaraz znowu do ciepłego łóżka. Gdyby gorączka znowu się wzmogła, można polanie górne powtórzyć. Gorączka wówczas opadnie, oddech stanie się lżejszym, a we wnętrzu flegma odłączy się i odejdzie. Skoro się to stanie, wystarczy wtedy zupełnie, gdy dziecię zanurzymy we wodzie lub damy mu polanie całkowite. Gdy wewnątrz za powoli odłącza się flegma można wówczas zrobić drugie zawijanie całego ciała. — Na wewnątrz, trzeba o ile możności jak najsilniej zadziałać: albo herbatą z pokrzywy i podbiału, lub ze skrzypu i szałwji, z której bierze się co kwadrans łyżeczkę od kawy; dla odmiany można brać także oliwę. Postępując tak, w krótkim czasie niebezpieczeństwo minie, i nic innego czynić nie trzeba, jak tylko uważać, czy nie wraca gorączka. Gdyby się znowu wróciła, usunie się ją albo przez omywanie, albo zawijaniem jak poprzednio.
Że takie zabiegi są tu wskazane, przyszedłem na to z doświadczenia, mając w kuracji kilku chorych na zatrucie krwi. Pomogła im gorąca woda, i to tak gorąca, o ile ją znieść mogli, ona bowiem jad rozkłada i wydala ze krwi. Chociażby jednak w tych przypadkach nie miało miejsca jeszcze zatrucie krwi, mimo to zabiegi z gorącej wody usuwają chore i częściowo jadowite ma-terje i szybko zwalczają chorobę, zmniejszając jej gwałtowność.
Pani nabawiła się przez zaziębienie zapalenia
gzy i. Na to zrobiła sobie w dwóch dniach jedną parę na głowę i jedną gorącą opaskę szyjną. Szyja jej jednakowoż tak napuchła, że nie mogła utrzymać prosto głowy; prawie że już nic jeść nie była w stanie, a gdy wśród wielu boleści coś połknęła, to wracało się nosem- napo-wrót, w końcu nie mogła nawet przełknąć ani kropli wody. Wtedy kazałem jej zaraz usunąć wszystkie gorące opaski i przepisałem co pół godziny omywanie zimną wodą, szyi i piersi tak prędko, jak tylko to możliwe, poczem owinąć szyję lnianym płótnem i nakryć się w łóżku dobrze. Rano o 8 godzinie rozpoczęła robić omywania, a wieczorem o piątej, mogła przełknąć wodę i rosół. Po upływie 24 godzin znikło opuchnięcie zupełnie.
Zabiegi jakie ta pani robiła przed mojem przyjściem były z grantu fałszywe. Para na głowę rozgrzała silnie szyję, głowę i piersi, a krew napływała temci więcej do szyi i do głowy. Po parze wcięła znowu gorącą opaskę szyjną, przez co zastoiny wzmogły się w najwyższy sposób. Nogi były lodowato zimne, podobnie ramiona; a gdyby te zabiegi robiono dalej, wówczas napływ krwi do góry byłby wielkie spowodował nieszczęście. Skoro zaś omywała górną połowę ciała co pół godziny; i zawijała nogi aż poza kostki w płótno zamaczane w gorącej wodzie z octem, wtedy odciągnęła krew tam, zkąd ona przyszła.
Na zakończenie muszę na to zwrócić uwagę, że dawniej zamiast gorących okładów, w przypadkach anginy, dyfterji i t. d. używałem pary, jak to zresztą zalecono w książce „Moje leczenie wodąw. Ale z urządzeniem pary kłopot, a dzieci nie chcą, czy nie mogą znosić pary. Bezwątpienia, że para należycie rozgrzewa dziecko i rozkłada ciepłotę w ciele jednostajnie. Gdy się zrobi para dwa razy, a dziecko spoci się silnie, to naturalnie wielka część materyj chorobotwórczych zostanie usuniętą. Koniecznem jest jednakowoż, aby po parze zrobić omywanie' lub polewanie, gdyż rozpalenie jest za wielkie, i byłoby dla dziecka nieznośnem. Bardzo często jednakże trudno dzieciom zaaplikować parę, a łatwiej zrobić opaskę, zawijanie i polewanie, większe dzieci mogą jednakowoż używać pary z dobrym skutkiem przez 20—25 minut.
Gdyby owa pani po parze na głowę wzięła silne polewanie górne, wówczas zostałoby usunięte nadmierne
11*